สิวคืออะไร?
สิว คือ การอักเสบของหน่วยรูขนหรือเรียกอีกอย่างว่ารูขุมขน และต่อมไขมัน โดยมากมักเป็นบริเวณหน้า คอ และลำตัวส่วนบน ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีต่อมไขมันขนาดใหญ่อยู่อย่างหนาแน่น สิวมักปรากฎอาการในช่วงวัยรุ่น ในผู้หญิงช่วงอายุ 14-17 ปี และในช่วงอายุ 16-19 ปีสำหรับผู้ชาย และมักหายไปในช่วงอายุ 20-25 ปี แต่ในบางคนอาจเป็นๆ หายๆ จนอายุ 40 ปี ขึ้นกับปัจจัยต่างๆ ที่ทำให้เกิด
สิว
สาเหตุของการเกิดสิวมีอะไรบ้าง?
สาเหตุของการเกิดสิวนั้นมีหลากหลายไม่เฉพาะเจาะจง อาจเกิดได้จากสาเหตุต่างๆ ดังต่อไปนี้ เช่น
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
- กรรมพันธุ์
- การใช้ยา หรือสารเคมีบางชนิด
- การใช้เครื่องสำอาง
- สภาพผิวหน้าและความมันบนใบหน้า
นอกจากนี้ การดูแลผิวหน้าของแต่ละบุคคล ก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเกิดสิวอีกด้วย
สิว มีกี่ประเภท?
สิวแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่
- สิวชนิดไม่อักเสบ คือ สิวที่เกิดจากการอุดตันของรูขุมขน เรียกว่า โคมีโดน (comedone) หรือเรียกอีกอย่างว่า สิวอุดตัน แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ตามลักษณะของหัวสิว ได้แก่
- สิวหัวปิด หรือ สิวหัวขาว
- สิวหัวเปิด หรือ สิวหัวดำ
- สิวชนิดอักเสบ คือ สิวที่มีการอุดตันของรูขุมขน และพบลักษณะของการอักเสบร่วมด้วย โดยมากมักเกิดตามหลังสิวหัวปิดที่ไม่ได้รับการรักษา ร่วมกับมีการติดเชื้อแบคทีเรียในบริเวณรูขุมขน แบ่งออกเป็น 3 ชนิด ตามลักษณะของสิวที่พบ
- Papule (ผื่นนูน) หมายถึง สิวที่มีลักษณะตุ่มนูน สีแดง ขนาดเล็ก
- Pustule (ตุ่มหนอง) หมายถึง สิวที่มีลักษณะตุ่มหนอง ซึ่งแบ่งเป็น ชนิดตื้น และชนิดลึก
- Nodule (ตุ่มใหญ่) หมายถึง สิวที่มีลักษณะก้อนสีแดงที่ขนาดใหญ่ขึ้น โดยอาจพบเป็นหลายหัวสิวที่อยู่ติดกัน
- Cyst (สิวหัวช้าง) หมายถึง สิวที่มีลักษณะก้อนนูนแดงขนาดใหญ่ มีความนุ่ม (ภายในอาจมีหนองปนเลือด)
ระดับความรุนแรงของสิวมีกี่ประเภท?
สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทยจำแนกความรุนแรงของสิวออกเป็น 3 ระดับ ดังต่อไปนี้
ระดับความรุนแรง |
ลักษณะ |
สิวเล็กน้อย |
หัวสิวไม่อักเสบป็นส่วนใหญ่ หรือ มีสิวอักเสบ (papule/pustule) ไม่เกิน 10 จุด |
สิวปานกลาง |
มี papule/pustule ขนาดเล็กมากกว่า 10 จุด และ/หรือ มี nodule น้อยกว่า 5 จุด |
สิวรุนแรง |
มี papule/pustule จำนวนมาก หรือมี nodule/cyst เป็นจำนวนมาก หรือมี nodule อักเสบอยู่นานและกลับเป็นซ้ำหรือมีหนองไหล |
ซึ่งการจัดประเภทความรุนแรงของสิวเพื่อประโยชน์ในการรักษา โดยแพทย์จะเป็นผู้ประเมินก่อนให้การรักษาแก่คนไข้แต่ละคน
สิว รักษาได้อย่างไร?
การรักษาสิวที่ดีนั้นประกอบไปด้วย 3 ขั้นตอนหลักๆ ได้แก่
- การทำความเข้าใจต่อโรค สาเหตุ ปัจจัยกระตุ้นของโรค รวมไปถึงการดำเนินของโรค และวิธีปฏิบัติตัวระหว่างการรักษา เนื่องจาก สิวแต่ละประเภท มีการรักษาอาจใช้เวลาตั้งแต่ 2-8 เดือน จนกว่าการรักษาจะเห็นผลดีที่สุด
- การรักษามาตรฐาน (First line treatment) คือการรักษาที่ขึ้นกับความรุนแรงของสิว และรอยแผลเป็นที่เกิดขึ้น โดยออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
- สิวเล็กน้อย รักษาโดยพิจารณาใช้ยาทาเฉพาะที่
- สิวปานกลาง รักษาโดยใช้ยาทา ร่วมกันกับฆ่าเชื้อแบบรับประทาน (ควรปรึกษาแพทย์ หรือ เภสัชกรก่อนเริ่มใช้ยา)
- สิวรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชียวชาญเรื่องผิวหนัง
โดยข้อมูลยาที่ใช้ในการรักษาสิวแต่ละประเภท ดังตารางด้านล่าง
การรักษา /
ความรุนแรง |
สิวเล็กน้อย |
สิวปานกลาง |
สิวรุนแรง |
การรักษามาตรฐาน
(First line treatment) |
- Benzoyl peroxide 2.5%-5% ชนิดทา
- Topical retinoids 0.01%-0.1%
- Clindamycin 1% solution
- Erythromycin 2%-4% solution หรือ gel
- Salicylic acid
- Azelaic acid |
ใช้ยาทา ร่วมกับยาปฏิชีวนะชนิดรับประทาน เช่น Tetracycline, Erythromycin หรือ Doxycycline
(ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา) |
ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชียวชาญเรื่องผิวหนัง
|
หมายเหตุ: ไม่ควรใช้ยาทาฆ่าเชื้อทาเพียงอย่างเดียว เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อการเกิดเชื้อดื้อยาในระยะยาวได้
- การรักษาโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคผิวหนัง (Second line treatment)
กรณีที่เป็นสิวรุนแรงหรือไม่สนองต่อวิธีการรักษาด้วยวิธีมาตรฐานใน 2-3 เดือน ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเรื่องผิวหนัง
หากท่านต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์ข้อมูลยาโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ตลอด 24 ชั่วโมง
Reference:
- นพดล นพคุณ, เพ็ญวดี ทิมพัฒนพงษ์, วัณณศรี สินธุภัค และคณะ. แนวทางการดูแลรักษาโรคสิว. Clinical practice guideline ของสมาคมโรคผิวหนังแห่งประเทศไทย [อินเตอร์เน็ต]. 2554 [เข้าถึงเมื่อ 20 ส.ค.2562]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dst.or.th/files_news/Acne_2010.pdf
- ลีลาวดี เตชาเสถียร. หน้าใส ไร้สิว. Srinagarind Medical Journal [อินเตอร์เน็ต]. 2559 [เข้าถึงเมื่อ 20 ส.ค.2562]. เข้าถึงจาก: http://www.smj.ejnal.com/e-journal/showdetail/showpdf.php?file_pdf=2066_speaker__7.PDF&art_id=2066
- Zaenglein AL, Pathy AL, Schlosser BJ, Alikhan A, Baldwin HE, Berson DS, et al. Guidelines of care for the management of acne vulgaris. J AM ACAD DERMATOL [Internet]. 2016 [cited 2019 Aug 20]. Available from: https://www.aad.org/practicecenter/quality/clinical-guidelines/acne
รายละเอียดเพิ่มเติม กรุณาติดต่อ:
แก้ไขล่าสุด: 17 พฤษภาคม 2565