เนื่องจากผู้สูงอายุมักมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหลายๆ ด้าน การปรับเปลี่ยนที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถทำกิจวัตรประจำวันต่างๆ ได้อย่างสะดวกปลอดภัย ช่วยลดความเสี่ยงต่อการลื่นล้มและป้องกันอุบัติเหตุต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น
ทั้งนี้ การออกแบบที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุควรให้ความสำคัญตั้งแต่โครงสร้าง การตกแต่งบ้าน การจัดวาง หรือการติดตั้งอุปกรณ์อำนวยความสะดวกต่างๆ เพื่อรองรับความเสื่อมถอยของร่างกายในด้านการมองเห็น การได้ยิน การเคลื่อนไหวร่างกาย และความไม่สมดุลของฮอร์โมนและอารมณ์ อย่างไรก็ดีหากมีที่พักอาศัยเดิมอยู่แล้ว อาจไม่จำเป็นต้องปรับปรุงบ้านทั้งหลัง เพียงแต่ทำการปรับเปลี่ยนพื้นที่ให้เหมาะสมกับพฤติกรรมในการใช้ชีวิตของผู้สูงอายุ เพื่อให้มีความปลอดภัย ใช้งานได้ง่าย และมีความสะดวกมากยิ่งขึ้น ตัวอย่างเช่น
พื้นบ้าน
- ควรเรียบเสมอกัน ไม่ควรยกพื้นต่างระดับหรือมีธรณีประตู
- ควรเรียบเสมอกัน ไม่ควรยกพื้นต่างระดับหรือมีธรณีประตู
- แสงสว่างต้องเพียงพอต่อการมองเห็น
- มีทางลาดให้รถเข็นขึ้นลงได้อย่างสะดวก (ตามอัตราส่วน 1:12)
- ทางเดินต้องมีราวจับช่วยพยุงตัว
ห้องนอน
- ควรอยู่ชั้นล่างเพื่อความสะดวกในการเข้าถึงโดยไม่ต้องขึ้นลงบันได
- ควรอยู่ในตำแหน่งที่มองเห็นและเข้าถึงห้องน้ำได้สะดวก
- หลีกเลี่ยงทิศตะวันตก เนื่องจากแดดที่ส่องตอนบ่ายจะทำให้ห้องร้อนอบอ้าว
ห้องน้ำ
- ควรมีการแยกระหว่างส่วนที่เปียกและแห้ง แต่ไม่ควรมีพื้นต่างระดับ
- พื้นห้องน้ำควรมีผิวสัมผัสที่หยาบ
- ควรมีราวจับเพื่อความปลอดภัยและป้องกันการลื่น
- เลือกใช้สุขภัณฑ์ที่มีระดับความสูงเหมาะสมกับผู้สูงอายุ
- ควรมีที่นั่งบริเวณที่อาบน้ำ เพื่อช่วยให้ความสะดวกกับผู้สูงอายุในการทรงตัว
- ควรมีพื้นที่ว่างไม่น้อยกว่า 1.5 ตารางเมตร เพื่อให้รถเข็นสามารถเข้าถึงได้
- เลือกใช้อุปกรณ์ที่มีความเหมาะสมกับผู้สูงอายุ เช่น ใช้ก๊อกน้ำชนิดก้านโยก ใช้ฝักบัวชนิดแรงดันต่ำ
ห้องนั่งเล่น
- ควรมีช่องรับแสงทางทิศตะวันออกเพื่อรับแสงยามเช้า ทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกกระปรี้กระเปร่า
- เฟอร์นิเจอร์ที่ใช้ควรมีสีที่ตัดกับสภาพแวดล้อมภายนอก ไม่ควรต่ำและนุ่มเกินไป เนื่องจากทำให้ต้องใช้แรงในการลุกนั่งมาก
- ควรวางเฟอร์นิเจอร์ให้เป็นระเบียบ ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งยื่นออกมาให้เป็นอุปสรรคต่อการใช้พื้นที่
- สวิตช์ไฟควรอยู่ในระดับที่ผู้นั่งรถเข็นสามารถใช้งานได้
- ประตูควรมีความกว่างเป็นพิเศษ โดยเป็นบานเลื่อนหรือเปิดปิดได้ง่าย
- ช่องแสงหรือบานประตูควรอยู่สูงจากพื้นไม่มาก เพื่อให้แสงเข้าได้ดีและสามารถมองเห็นทิวทัศน์นอกบ้านได้