แพทย์จะใช้คลื่นอัลตราซาวด์เข้าไปสลายต้อกระจกผ่านท่อขนาดเล็กที่สอดเข้าไปในดวงตาโดยเปิดปากแผลประมาณสองถึงสามมิลลิเมตร คลื่นอัลตราซาวด์จะทำให้เลนส์ที่ขุ่นมัวแตกออกเป็นชิ้นเล็กๆ และดูดเศษเลนส์ที่กลายเป็นชิ้นเล็กๆ ออกมาทางท่อขนาดเล็กที่สอดเข้าไป จากนั้นแพทย์จะแทนที่เลนส์ธรรมชาติด้วยเลนส์แก้วตาเทียมถาวร (intraocular lens หรือเรียกย่อว่า IOL) การผ่าตัดทำโดยการหยอดยาชาเฉพาะที่เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บ หรืออาจฉีดยาเฉพาะที่เพื่อทำให้เกิดอาการชาและป้องกันไม่ให้ดวงตามีการเคลื่อนไหว การผ่าตัดส่วนใหญ่ใช้เวลาระหว่าง 15 นาทีถึงหนึ่งชั่วโมง

ต้อกระจกทำให้เลนส์แก้วตาขุ่นมัวส่งผลให้สูญเสียการมองเห็นซึ่งรบกวนการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน วิธีการที่มีประสิทธิผลอย่างเดียวในการทำให้กลับมามองเห็นได้อย่างเต็มที่และชัดเจนอีกครั้งหนึ่งคือการผ่าตัดเพื่อนำเลนส์ที่ขุ่นมัวออกและแทนที่ด้วยเลนส์แก้วตาเทียมถาวร

ภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นไม่บ่อยครั้งและมักไม่รุนแรง อย่างไรก็ตามเช่นเดียวกันกับการผ่าตัดอื่นๆ อาจมีโอกาสเกิดความเสี่ยงได้ดังต่อไปนี้

• การติดเชื้อ สามารถใช้ยาปฏิชีวนะในการรักษาและในบางกรณีอาจต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล
• อาการอักเสบของตา (ตาแดงและหนังตาบวม)
• อาการบวมของกระจกตา
• สูญเสียการมองเห็น
• จอประสาทตาหลุดลอก

ทั้งนี้ ผู้ป่วยสามารถลดความเสี่ยงจากการผ่าตัดได้โดยการปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์ทั้งก่อนและหลังการผ่าตัด

สำหรับต้อกระจกที่อาการไม่รุนแรง การมองเห็นอาจทำให้ดีขึ้นได้ด้วยการเปลี่ยนแว่นสายตา ใช้แว่นขยายหรือเพิ่มแสง นอกเหนือไปจากวิธีการเหล่านี้ การผ่าตัดเป็นวิธีการเดียวที่มีประสิทธิผล จักษุแพทย์จะให้คำปรึกษาเกี่ยวกับทางเลือกในวิธีการผ่าตัดอื่นๆ ที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย

การผ่าตัดสลายต้อกระจกและเปลี่ยนใส่เลนส์แก้วตาเทียมเหมาะสมกับผู้ที่ไม่มีโรคทางตาอื่นๆ ผู้ป่วยโรคเบาหวานอาจมีความเสี่ยงสูงและอาจทำให้ปัญหาทางตาแย่ลงจากการผ่าตัดนี้ แพทย์จะเป็นผู้ตัดสินใจว่าผู้ป่วยรายใดที่เหมาะสมกับการผ่าตัดด้วยวิธีนี้หลังจากตรวจร่างกายและให้คำปรึกษากับผู้ป่วย