bih.button.backtotop.text

สมองเสื่อม

สมองเสื่อม (dementia) เป็นภาวะที่สมองมีการทำงานแย่ลงจนส่งผลต่อชีวิตประจำวัน ประกอบด้วยกลุ่มอาการหลายๆ อย่างรวมกัน เช่น หลงลืมง่าย คิดเงินไม่ถูก หาของไม่เจอ หลงทางในที่คุ้นเคย มีพฤติกรรมแปลกๆ เป็นต้น
 

สาเหตุของภาวะสมองเสื่อม
มีทั้งแบบรักษาหายและไม่หายขาด แพทย์จะวินิจฉัยว่าภาวะสมองเสื่อมเกิดจากสาเหตุที่สามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่
กลุ่มที่รักษาหายขาด
  1. โรคของต่อมไทรอยด์ โรคขาดวิตามินบี 12 การติดเชื้อซิฟิลิสในสมอง การเกิดภูมิคุ้มกันต่อตัวเอง
  2. น้ำคั่งในโพรงสมอง เนื้องอก หรือเลือดออกในสมอง
  3. ขณะกำลังเป็นโรคซึมเศร้า (depression) อาจมีอาการคล้าย dementia เช่น หลงลืมง่ายเรียกว่า pseudodementia เมื่อไม่ซึมเศร้าก็จะหาย
  4. จากยาที่ใช้ประจำบางชนิด
ถ้าพบว่าเกิดจากสาเหตุดังกล่าวก็รักษาโรคต้นเหตุโดยตรง แต่หากไม่พบสาเหตุที่รักษาหายขาด ก็ค่อยมาดูว่าเป็นโรคอะไรที่อยู่ในกลุ่มไม่หายขาด
  1. โรคที่พบบ่อยที่สุดในกลุ่มนี้ ได้แก่ อัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease)
  2. หลอดเลือดสมองตีบ (vascular dementia) ซึ่งยังมีโรคอื่นอีก แต่พบได้ไม่บ่อย

ข้อแตกต่างระหว่างสมองเสื่อมจากอัลไซเมอร์หรือสมองเสื่อมตามอายุโดยธรรมชาติ

เนื่องจากไม่สามารถแยกออกได้ชัดเจนระหว่างความจำที่แย่ลงจากอายุกับความจำแย่ลงจากอัลไซเมอร์ โดยเฉพาะในระยะต้นๆ ของผู้สูงอายุเนื่องจากอาจเริ่มมีปัญหาเรื่องความจำ ซึ่งเป็นไปโดยธรรมชาติ ควรมาพบแพทย์ระบบประสาท เพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง

  • พูดหรือถามเรื่องเดิมซ้ำๆ ภายในระยะเวลาสั้นๆ
  • ลืมเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดมาไม่นาน
  • หาของไม่เจอบ่อยๆ
  • ลืมนัดสำคัญบ่อยๆ
  • สับสนเรื่องทิศทาง หลงทางในที่คุ้นเคย
  • นึกคำพูดยากขึ้นหรือใช้คำผิดบ่อยๆ
  • บุคลิก อารมณ์เปลี่ยน
  • บกพร่องในทักษะที่เคยทำได้ เช่น การใช้รีโมทโทรทัศน์ การทำกับข้าว
โดยอาการมักจะค่อยเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ในระยะเวลาเป็นเดือนหรือปี

 
  1. การซักประวัติโดยละเอียด
  2. การตรวจร่างกายทางระบบประสาท
  3. การตรวจเลือด
  4. การตรวจสมรรถภาพของสมองโดยละเอียด (neuropsychology test)
  5. การทำคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (magnetic resonance imaging: MRI) หรือ PET (positron emission tomography) scan
ผลการตรวจข้างต้นจะสามารถบอกได้ค่อนข้างแม่นยำว่าภาวะสมองเสื่อมของผู้ป่วยคนนั้นเกิดจากสาเหตุใด หรือเป็นแค่จากอายุที่มากขึ้น หรือแม้กระทั่งอาจเกิดจากโรคซึมเศร้า
 
  1. รักษาตามสาเหตุ หากสรุปว่าเป็นโรคอัลไซเมอร์ แม้ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ การรักษาแบบประคับประคองโดยการใช้ยาและการไม่ใช้ยามีส่วนสำคัญอย่างมากในการเพิ่มคุณภาพชีวิตทั้งผู้ป่วยและญาติ รวมถึงการคุยปรึกษากับแพทย์ยังสามารถทำให้ผู้ดูแลรับมือกับอาการต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม ถูกต้องและมั่นใจ
  2. รักษาโดยใช้เครื่องมือช่วยกระตุ้นหรือฝึกสมองที่เริ่มเสื่อม (cognitive training)

แนวทางป้องกัน

การดูแลสุขภาพร่างกายและสมอง
  1. การพักผ่อนให้เพียงพอ
  2. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
  3. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
  4. ดื่มน้ำมากๆ
  5. การเข้าสังคมพบปะเพื่อนหรือญาติบ่อยๆ
แก้ไขล่าสุด: 24 มกราคม 2564

Related Treatments

Doctors Related

Related Centers

ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์

ดูเพิ่มเติม

ศูนย์โรคระบบประสาท

ดูเพิ่มเติม

คลินิกความจำ

ดูเพิ่มเติม

คลินิกสุขภาพผู้สูงอายุนิวไลฟ์

ดูเพิ่มเติม

แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง

คะแนนโหวต 9.88 of 10, จากจำนวนคนโหวต 33 คน

Related Health Blogs