คณะแพทย์โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ได้ทำคลอดให้คุณดวงชนก วรวุฒิ วัย 29 ปี คุณแม่ตั้งครรภ์ “แฝด 6” สำเร็จและปลอดภัย เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2555 ที่ผ่านมา โดยทารกทั้ง 6 คน เป็นเพศชายและหญิงอย่างละ 3 คน ซึ่งการทำคลอดครั้งนี้มีการวางแผนเตรียมความพร้อมเป็นอย่างดีตามมาตรฐานสากล เน้นความปลอดภัยของแม่และทารกเป็นสิ่งสำคัญสูงสุด โดยมีคณะแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์รวม 20 คน ร่วมกันทำคลอดทารกทั้ง 6 คน พร้อมอุปกรณ์ทางการแพทย์ทุกอย่างเพิ่มขึ้นเป็น 6 ชุดจากปกติ ปัจจุบันทารกทุกคนมีสุขภาพปลอดภัยดี

แต่ก่อนจะถึงวันคลอด ทุกๆ ฝ่ายทั้งคุณพ่อคุณแม่และทีมแพทย์ต่างร่วมมือกันวางแผนและเตรียมทุกอย่างล่วงหน้าให้พร้อม ไม่ว่าจะเป็นบุคลากร เครื่องมือ ยาและเวชภัณฑ์ สถานที่ รวมถึงกระบวนการต่างๆ เพื่อให้การคลอดครั้งนี้ประสบความสำเร็จและมีความปลอดภัยอย่างสูงสุดกับทุกชีวิต เนื่องจากการตั้งครรภ์แฝด 6 จัดเป็นภาวะครรภ์เสี่ยงสูงที่ทั้งคุณแม่และทารกที่เกิดมาจำเป็นต้องได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างใกล้ชิด

ศ.พญ.อรดี จันทวสุ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขากุมารเวชศาสตร์ทารกแรกเกิดและปริกำเนิด แห่งศูนย์เวชศาสตร์มารดาและทารกปริกำเนิด* โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ หนึ่งในผู้วางแผนการผ่าตัดทำคลอดแฝด 6 ครั้งนี้ ได้ถ่ายทอดประสบการณ์การเตรียมความพร้อมและการตัดสินใจเฉพาะหน้า โดยยึดหลักของความปลอดภัยสูงสุดตามมาตรฐานสากลของทางโรงพยาบาลฯ

 

เริ่มต้นการเตรียมพร้อมที่คุณพ่อคุณแม่

“คุณนพพรและคุณดวงชนก คุณพ่อคุณแม่ของแฝด 6 เข้ามาพบคุณหมอบุญชัย เอื้อไพโรจน์กิจ ซึ่งเป็นสูตินรีแพทย์ครั้งแรกเมื่อตั้งครรภ์ได้ 15 สัปดาห์ เพื่อขอคำปรึกษาในการดูแลครรภ์แฝด 6 ซึ่งในกรณีแบบนี้ถือว่าเป็นภาวะครรภ์เสี่ยงในระดับสูงที่ต้องได้รับการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะอย่างใกล้ชิด สูตินรีแพทย์จะต้องทำงานร่วมกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขากุมารเวชศาสตร์ทารกแรกเกิดและปริกำเนิด เพื่อกำหนดแผนการรักษาและแผนการคลอด เมื่อคุณหมอบุญชัยติดต่อมา หมอก็เริ่มต้นด้วยการพูดคุยกับคุณพ่อคุณแม่ ให้ข้อมูลทุกขั้นตอนอย่างละเอียด และพาไปดูห้องเด็กคลอดก่อนกำหนดว่าเป็นอย่างไร เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่เข้าใจขั้นตอนตั้งแต่การวางแผนคลอด รวมถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้นทั้งในส่วนของแม่และเด็กได้อย่างถ่องแท้”
 

บุคลากร สถานที่ เครื่องมือ...ทุกความพร้อมคือเรื่องสำคัญ

“ในส่วนของการเตรียมความพร้อมตั้งแต่ทราบว่าเราจะมีการทำคลอดแฝด 6 อันดับแรกที่หมอต้องวางแผนคือบุคลากร เราต้องเตรียมจำนวนแพทย์ผู้เชี่ยวชาญให้สัมพันธ์กับจำนวนทารกที่จะเกิด ในวันนั้นเราใช้บุคลากรทางการแพทย์ทั้งหมด 20 คน เป็นหมอเด็ก 6 คน หมอสูติฯ 2 คน หมอดมยา 2 คน พยาบาลเด็ก 6 คน พยาบาลห้องคลอดช่วยดูแลเด็ก 2 คน พยาบาลผู้ช่วยแพทย์ผ่าตัด 2 คน ซึ่งหมอต้องกำหนดตัวบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์สูงที่สามารถรับเด็กแรกเกิดที่มีความเสี่ยงสูงได้”

“นอกเหนือจากกำลังคนแล้ว ต่อมาหมอก็ต้องวางแผนการเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์ พร้อมทั้งเวชภัณฑ์และยาที่จำเป็นสำหรับทารกคลอดก่อนกำหนด ซึ่งทุกอย่างต้องเตรียม 6 ชุด รวมถึงต้องเตรียมห้องคลอด โดยเลือกห้องขนาดใหญ่เพื่อความสะดวกสำหรับบุคลากรและอุปกรณ์ต่างๆ มีวาดผังและซักซ้อมการวางตำแหน่งของอุปกรณ์ต่างๆ อาทิ Warmer ซึ่งเป็นอุปกรณ์ปรับอุณหภูมิสำหรับรับเด็กแรกเกิด รวมถึงเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ ในห้องคลอดเพื่อให้แน่ใจว่าทุกอย่างพร้อมสำหรับการคลอดเด็ก 6 คน เมื่อจัดทุกอย่างลงตัวแล้วหมอได้ถ่ายรูปไว้เพื่อให้ในทีมทราบว่าในวันผ่าตัดคลอดจริงจะจัดห้องคลอดอย่างไร อุปกรณ์อยู่ตรงไหน และใครจะยืนอยู่ตรงไหนอย่างไร หากเกิดการคลอดฉุกเฉินทั้งในและนอกเวลาทำการทุกคนก็จะสามารถเตรียมพร้อมรับมือได้ทันที”
 

ช่วงคลอดเด็ก 6 คนภายใน 3 นาที...ปัญหาเฉพาะหน้าในห้องคลอด

“เนื่องจากการคลอดครั้งนี้เป็นการคลอดเด็กทั้งหมด 6 คน คุณหมอบุญชัยซึ่งเป็นสูติแพทย์ตระหนักดีว่า การทำคลอดเด็กทั้ง 6 คน ในช่วงเด็กคลอดจะต้องทำให้เสร็จภายใน 2-3 นาที เพราะความยากในกรณีเช่นนี้คือ ตามธรรมชาติมดลูกจะบีบตัวแรงมาก ถ้าหากมดลูกบีบตัว เด็กที่ยังไม่คลอดก็จะคลอดได้ยาก”
 

ความสำเร็จที่มากับความพร้อมและความร่วมมือ

“การมีส่วนร่วมในการผ่าตัดคลอดครั้งนี้หมอภูมิใจมาก เพราะเรามีการเตรียมการล่วงหน้าไม่ว่าจะเป็นบุคลากร ทั้งจำนวนคนและคุณภาพของคน เครื่องมือ เวชภัณฑ์ ยา รวมทั้งการเป็นทีมเวิร์คที่ทำงานร่วมกันจริงๆ มีการปรึกษาหารือกันเป็นระยะ โดยยึดถือความปลอดภัยของผู้ป่วยเป็นหลัก คุณพ่อคุณแม่ก็ถือเป็นส่วนหนึ่งในทีมเวิร์คที่สำคัญที่จะต้องให้ความร่วมมือกับแพทย์เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับขั้นตอนต่างๆ ตั้งแต่การวางแผนการคลอด ไปจนถึงความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นได้ ซึ่งคุณนพพรและคุณดวงชนกก็ให้ความร่วมมือดีมาก”

“ด้วยความพร้อมของทุกองค์ประกอบเหล่านี้ ส่งผลให้การผ่าตัดคลอดแฝด 6 คนครั้งนี้จึงสำเร็จได้ด้วยดี”


หมายเหตุ ศูนย์เวชศาสตร์มารดาและทารกปริกำเนิด เป็นศูนย์แพทย์เฉพาะทางที่ให้การดูแลรักษามารดาและทารกครรภ์เสี่ยง ประกอบด้วยสูติแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขากุมารแพทย์เวชศาสตร์ทารกแรกเกิดและปริกำเนิด แพทย์ผู้เชี่ยวชาญในสาขาอื่นที่เกี่ยวข้อง เช่น แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคพันธุกรรม กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจ ศัลยแพทย์เด็ก และพยาบาลวิชาชีพที่ผ่านการอบรมหลักสูตรมาโดยเฉพาะ พร้อมด้วยความครบครันด้านเทคโนโลยีที่ทันสมัยที่ได้มาตรฐานสากล เพื่อช่วยในการตรวจวินิจฉัย การรักษา และการติดตามผล