โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว แคดเมียม ปรอท ทองแดง โครเมียมและสารหนูมีอยู่ในสภาพแวดล้อมรอบตัวเรา ตั้งแต่อาหารที่เรารับประทาน อากาศที่เราหายใจ ยาหรืออาหารเสริมบางชนิดและผลิตภัณฑ์ต่างๆที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน เมื่อโมเลกุลขนาดเล็กของโลหะหนักสะสมอยู่ในเซลล์ของร่างกายในปริมาณมาก เป็นผลให้ระบบต่างๆของร่ายกายและ/ หรือ อวัยวะในร่างกายทำงานผิดปกติ เกิดความไม่สมดุลได้  และเป็นปัจจัยหนึ่งที่ก่อให้เกิดภาวะมีบุตรยาก รวมถึงอาการและโรคต่างๆที่เป็นอันตรายต่อชีวิต
 

สารพิษจากโลหะหนักทำให้ระบบสืบพันธุ์ของทั้งเพศหญิงและเพศชายเกิดความผิดปกติ ส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยากได้ดังนี้

• คุณภาพ รวมถึงปริมาณการผลิตอสุจิและจำนวนตัวอสุจิที่มีชีวิตลดลง อสุจิเคลื่อนที่ช้าลงและรูปร่างของอสุจิผิดปกติ
• ทำให้ระดับฮอร์โมนในเพศหญิงและเพศชายอยู่ในภาวะไม่สมดุล
• ไข่ไม่ตกตามเวลาหรือไข่ไม่สามารถเจริญเติบโตได้เต็มที่ ทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลง
• ทำให้ไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิแล้ว ฝังตัวในโพรงมดลูกได้ยากขึ้น
• การได้รับสารพิษจากโลหะหนักเป็นระยะเวลานานทำให้ประจำเดือนผิดปกติ เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกและการแท้งบุตร

การตรวจโลหะหนัก ช่วยให้แพทย์ทราบถึงปริมาณและชนิดของโลหะหนักในร่างกาย การตรวจโลหะหนักในร่างกายทำได้หลายวิธี เช่น

• การตรวจหาจากเลือด 
• การตรวจหาจากปัสสาวะ  
• การตรวจหาจากเหงื่อ

หากพบว่ามีโลหะหนักในร่างกายสูงผิดปกติ ก็สามารถทําการขับออกจากร่างกายได้โดยมีวิธีการหลายวิธีขึ้นอยู่กับชนิดของโลหะหนักที่สะสมอยู่ในร่างกาย  ดังนี้

• การทำคีเลชั่น (Chelation) เป็นการใช้สารเหลวช่วยกำจัดโลหะหนักผ่านทางหลอดเลือด 
• การให้ยาเพื่อรักษาอาการ กรณีมีอาการใดๆที่แสดงออกถึงผลจากการมีโลหะหนักสะสมในร่างกาย
• การให้วิตามินเพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพการทำงานของตับในการกำจัดโลหะหนัก

การหลีกเลี่ยงการรับโลหะหนักเข้าสู่ร่างกาย สามารถทำได้โดย

• สวมเครื่องป้องกันเช่น หน้ากากหรือถุงมือเมื่อต้องทำงานหรือสัมผัสกับโลหะหนัก
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารซ้ำๆ จากแหล่งเดิมๆ
• จำกัดปริมาณการรับประทานปลาที่มีสารปรอทปริมาณมาก เช่น ปลาทูน่า ปลาฉลาม ปลาอินทรีย์
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสแบตเตอรี่ ถ่านไฟฉาย และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ที่เสื่อมสภาพแล้ว เพราะอาจมีสารโลหะหนักรั่วซึมออกมา
• ล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง
• อ่านฉลากบนผลิตภัณฑ์ก่อนซื้อว่ามีโลหะหนักหรือไม่และมีในปริมาณเท่าไร เช่น อาหาร เครื่องสำอาง อาหารเสริม หรือสมุนไพร เป็นต้น
• งดสูบบุหรี่