ช่วงนี้เป็นช่วงฤดูร้อนบ้านเรา ไม่ใช่ร้อนธรรมดา แต่ร้อนระอุมากๆ จะออกไปไหนก็ต้องคิดว่าจะไปดีหรือไม่ไปดี และพยายามหาวิธีดับร้อนกันต่างๆ นานา เรื่องอาหารก็เช่นกัน จะรับประทานอย่างไรเพื่อช่วยคลายร้อนและส่งผลดีต่อสุขภาพ บทความนี้มีเคล็ดลับมาฝาก
การรับประทานอาหารให้ดีต่อสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นฤดูไหน สิ่งที่สำคัญก็คือจะต้องรับประทานให้ครบทั้ง 5 หมู่ คือ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ผัก ผลไม้ และไขมัน แต่ในฤดูร้อนควรหลีกเลี่ยงอาหารไขมัน เพราะร่างกายไม่ต้องการพลังงานเพื่อสร้างความร้อนมาก จึงควรลดไขมันและเนื้อสัตว์ลง เพื่อให้กระเพาะอาหารและลำไส้ไม่ต้องทำงานหนัก รวมทั้งยังลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่อาจปนเปื้อนมากับเนื้อสัตว์ด้วย
สิ่งที่ควรทำมากๆ ในช่วงร้อนๆ แบบนี้ คือ ดื่มน้ำเปล่าให้มาก เพราะต้องทดแทนการเสียเหงื่อและเกลือแร่เพื่อระบายความร้อน อาจเหยาะน้ำยาอุทัยลงในน้ำเย็นเหมือนที่นิยมสมัยก่อนเพื่อให้ดื่มแล้วชื่นใจก็ได้ หรืออาจดื่มน้ำผลไม้สดที่มีรสเปรี้ยวนิดๆ เช่น น้ำมะตูม ซึ่งนอกจากจะมีกลิ่นหอมชื่นใจและช่วยแก้กระหายแล้ว ยังมีสรรพคุณในการทำลายเชื้อแบคทีเรียบางชนิดที่ทำให้เกิดโรคท้องร่วงตามที่คนสมัยก่อนได้บอกเอาไว้ได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังมีน้ำเก๊กฮวย น้ำใบบัวบก น้ำกระเจี๊ยบ น้ำหล่อฮังก๊วย น้ำจับเลี้ยง ที่เป็นพืชสมุนไพรของชาวจีนที่ว่ากันว่าช่วยแก้ร้อนในได้ แต่ต้องระวังเรื่องน้ำตาลที่อยู่ในเครื่องดื่มพวกนี้ด้วย ส่วนใครที่ไปเที่ยวทะเลอาจจะหาน้ำมะพร้าวมาดื่มดับกระหายคลายร้อนก็จะช่วยให้รู้สึกสดชื่นขึ้นได้
สำหรับผักและผลไม้เนื้อฉ่ำน้ำที่ควรเลือกหามารับประทานในช่วงหน้าร้อนนี้ ได้แก่ แตงกวา มะระ ผักกาด ฟักเขียว ฟักแม้ว น้ำเต้า ไชเท้า แตงโม แตงไทย สาลี่ แคนตาลูป สับปะรด ลูกตาล หรือจะเลือกรับประทานของหวานอย่างเช่นผลไม้ลอยแก้ว ขนมหวานที่ไม่มีกะทิ เช่น เฉาก๊วย เป็นต้น
นอกจากนี้แล้ว ควรเลือกรับประทานแกงชนิดที่ไม่มีกะทิ เช่น แกงส้มผักรวม ต้มยำน้ำใส ต้มจืด ใครที่ชื่นชอบอาหารชาววังก็สามารถเลือกรับประทานข้าวแช่ ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นอาหารดับร้อนของคนโบราณอยู่แล้ว แต่ต้องระวังเรื่องความสะอาดของน้ำแข็งที่แช่ข้าวกันด้วย ส่วนใครที่นิยมอาหารญี่ปุ่นก็สามารถเลือกเมนูบะหมี่เย็นช่วยดับร้อนได้
ทั้งนี้เวลาอากาศร้อนมากๆ อาจทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร รับประทานอาหารได้น้อย เราควรรับประทานอาหารครั้งละน้อยๆ แต่บ่อยมื้อ 4-5 มื้อต่อวัน เพื่อให้ได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ
อย่างไรก็ดี ในหน้าร้อนนี้ควรระมัดระวังโรคทางเดินอาหาร แม้อาหารที่ปรุงสุกก็อาจจะไม่ปลอดภัยเพราะอุณหภูมิในหน้าร้อนเป็นอุณหภูมิที่เชื้อโรคชอบมากที่สุด ถ้าเก็บไม่ถูกต้องอาหารก็อาจจะเสียได้ วิธีแก้ไขง่ายๆ คือ รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ ถ้าอาหารเหลือและต้องการเก็บไว้รับประทานมื้อต่อไปควรเก็บในตู้เย็นและอุ่นร้อนให้ทั่วถึงก่อนรับประทาน อาหารสดต้องเก็บในตู้เย็นเสมอและควรล้างให้สะอาดก่อนเก็บในตู้เย็น แต่ความเย็นไม่ได้ฆ่าเชื้อโรค เพียงแต่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคเท่านั้น ในกรณีอยากรับประทานน้ำแข็ง ควรทำน้ำแข็งเองจากน้ำต้มสุก และสิ่งที่สำคัญที่สุดไม่ว่าจะเป็นฤดูไหนก็ตาม ควรล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังรับประทานอาหาร เพียงเท่านี้ก็จะห่างไกลจากโรคยอดนิยมในหน้าร้อนและช่วยบรรเทาอากาศที่ร้อนมากๆ ได้ในขณะนี้
เรียงเรียงโดย รักษยา อังคกษมรัตน์ นักโภชนาการ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
รายละเอียดเพิ่มเติม กรุณาติดต่อ:
แก้ไขล่าสุด: 11 มีนาคม 2565