ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง

โดยปกติ สมองมีเนื้อเยื่ออยู่ทั้งหมด 3 ชั้น ชั้นนอกสุดที่อยู่ติดกับกะโหลกศีรษะ มีชื่อเรียกสั้นๆว่า dura ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง คือ ภาวะที่มีเลือดค่อยๆออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้นนอกสุด (dura) ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้ประมาณ 25 เปอร์เซ็นต์ของผู้ที่ได้รับบาดเจ็บทางศีรษะและมักเกิดขึ้น 3-4 สัปดาห์หลังจากอุบัติเหตุที่มีการแกว่งหรือการกระแทกของศีรษะ
 

ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรังเป็นอันตรายมากหรือไม่

เป็นภาวะที่อาจทำให้ผู้ป่วยเป็นพิการหรือเสียชีวิตได้ หากไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที โดยเลือดจะค่อยๆออกใต้ชั้น dura ทำให้ในช่วงแรก ผู้ป่วยไม่มีอาการใดๆหรือมีอาการน้อยมากหลายสัปดาห์หรือหลายเดือน และจะเริ่มมีอาการเมื่อเลือดออกปริมาณมากและการทำงานของสมองแย่ลง
 

• อาการของภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง
• ใครบ้างที่มีความเสี่ยง
• การวินิจฉัยภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง
• การรักษาภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง
• การป้องกันภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง

อาการของภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรังเป็นอย่างไร

 

• ปวดศีรษะที่ไม่หายไป
• เวียนศีรษะ มีปัญหาการทรงตัว เดินลำบาก
• คลื่นไส้ อาเจียน
• อ่อนเพลีย
• สับสน พูดไม่รู้เรื่อง
• ง่วงซึม
• มีความผิดปกติทางระบบประสาท แขนขาอ่อนแรง
• สูญเสียความทรงจำ บุคลิกภาพเปลี่ยนไป โดยเฉพาะในผู้ป่วยสูงอายุ

หากเลือดออกปริมาณมากจนแรงดันในสมองเพิ่มขึ้น อาการผู้ป่วยอาจแย่ลง ทำให้มีอาการดังนี้

• เป็นอัมพาต
• ชักเกร็ง
• หายใจลำบาก
• ไม่รู้สึกตัว

 

ใครบ้างที่มีความเสี่ยง

 

• ผู้ที่ได้รับอุบัติเหตุทางศีรษะ
• ผู้สูงอายุ
• เด็กทารก
• ผู้ที่กินยากันเลือดแข็งตัว
• นักกีฬาที่เล่นกีฬาที่มีแรงกระแทกสูง
• ผู้ที่ดื่มสุราปริมาณมาก

 

สามารถวินิจฉัยภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรังได้อย่างไร

 

สามารถวินิจฉัยได้โดยการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) หรือการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI)
 

ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง รักษาได้ด้วยวิธีใด

 

• การรักษาแบบประคับประคองตามอาการและติดตามด้วยภาพถ่ายรังสีทางการแพทย์ (CT, MRI) เป็นระยะ ในผู้ป่วยอาการไม่มาก มีเลือดออกเล็กน้อย
• การผ่าตัดรักษา ในผู้ป่วยที่มีอาการมาก มีเลือดออกปริมาณมาจนกดเบียดเนื้อสมอง

 

การรักษาภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง มีผลข้างเคียงหรือไม่

ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรังเป็นภาวะที่มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำใหม่ได้สูง ผลข้างเคียงเหมือนกับการผ่าตัดทางสมองอื่นๆ เช่น การมีเลือดออกเพิ่ม การชักหลังการผ่าตัดและการติดเชื้อบริเวณที่ผ่าตัด

ป้องกันภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรังได้อย่างไร

 

• ระวังเรื่องการหกล้มและการแกว่งของศีรษะในผุ้สูงอายุและผู้ที่กินยากันเลือดแข็งตัว
• ป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุที่ศีรษะ และให้พบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหากศีรษะได้รับการกระแทก
• หลีกเลี่ยงการดื่มสุรา
• ไม่เขย่าหรือโยนเด็กทารกไปมา
• เฝ้าติดตามอาการทางสมองในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง

ศูนย์โรคระบบประสาท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ มีแพทย์ผู้ชำนาญที่มีประสบการณ์ในการรักษาภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง ด้วยวิธีการรักษาที่เรียกว่า middle meningeal artery embolization ซึ่งเป็นการรักษาโดยใส่สายสวนเข้าไปทางหลอดเลือดเพื่อไปอุดหลอดเลือดที่มาเลี้ยงเยื่อหุ้มสมองบริเวณที่เกิดภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองชั้น subdural แบบเรื้อรัง เป็นวิธีการรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ช่วยลดผลข้างเคียงจากการผ่าตัดและลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ
 

นพ. ชญตว์ ชาญมานนท์