การตรวจมะเร็งนรีเวชระดับชีวโมเลกุล กุญแจสำคัญสู่การรักษาที่ตรงจุด

มะเร็งนรีเวชเป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นได้ในทุกส่วนของอวัยวะสืบพันธุ์ผู้หญิง ได้แก่ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งมดลูก มะเร็งรังไข่และมะเร็งช่องคลอด ในปัจจุบันการตรวจวินิจฉัยและการรักษามะเร็งนรีเวชมีความซับซ้อน ละเอียดละอ่อนและก้าวหน้ามากขึ้นในทุกมิติ ทำให้มีโอกาสรักษามะเร็งเหล่านี้ได้หายขาดหรือสามารถยับยั้งการเติบโตและการแพร่กระจายของมะเร็งได้ในระดับหนึ่ง ซึ่งช่วยให้คนไข้มีโอกาสมีชีวิตที่ยืนยาวยิ่งขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับในอดีต

การตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุลคืออะไร

ในปัจจุบัน เราทราบแล้วว่ามะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์ของเซลล์ที่ปกติในร่างกาย ซึ่งการกลายพันธุ์มีได้หลายวิธี การตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุล เป็นการตรวจความผิดปกติหรือการกลายพันธุ์ในระดับชีวโมเลกุล ของยีน (Gene) การตรวจความผิดปกติเหล่านี้ สามารถเป็นตัวบ่งชี้ถึงความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง ช่วยในการวินิจฉัยและการตอบสนองต่อการรักษา ของยาจำเพาะเจาะจงบางชนิด โดยแพทย์จะทำการตรวจจากชิ้นเนื้อ, จากก้อนมะเร็งที่ผ่าตัดตัดออกมา  และ/หรือตรวจจากเลือดของผู้ป่วย ก่อนที่จะนำมาวิเคราะห์หาความผิดปกติในระดับชีวโมเลกุล

ข้อดีของการตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุลมีอะไรบ้าง

การตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุลมีบทบาทสำคัญในการดูแลรักษาผู้ป่วยมะเร็งนรีเวชในหลายด้าน ดังนี้

• การคัดกรองความเสี่ยง  ช่วยระบุยีนที่เชื่อมโยงกับการเกิดมะเร็งบางชนิดได้ เช่น การกลายพันธุ์ของยีน BRCA1 และ BRCA2 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมะเร็งรังไข่ หรือการตรวจหาการกลายพันธ์ของ Lynch syndrome ซึ่งพบในกลุ่มผู้ป่วยที่มีประวัติการรักษามะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก และมะเร็งลำไส้ใหญ่ในครอบครัว
• การวินิจฉัยที่แม่นยำ ช่วยวินิจฉัยและแยกแยะสาเหตุของการเป็นมะเร็งของผู้ป่วยแต่ละราย ทำให้ทราบว่าเซลล์ของผู้ป่วยกลายพันธ์ไปด้วยวิธีการใด
• การพยากรณ์โรค  ผู้เชี่ยญชาญพบว่า ได้พบว่าลักษณะทางชีวโมเลกุลของชุดพันธุกรรมและการกลายพันธ์ของยีนต่างๆ จะช่วยบ่งบอกถึงการพยากรณ์โรคที่แตกต่างกันได้
• การเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม ทำให้แพทย์ทราบแนวทางการรักษาและสามารถเลือกใช้ยาต่อต้านการกลายพันธุ์ที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแบบเฉพาะบุคคล รวมถึงการผ่าตัด เคมีบำบัด รังสีรักษา การรักษาด้วยยามุ่งเป้า (targeted therapy) ซึ่งมุ่งเป้าไปที่การเปลี่ยนแปลงทางโมเลกุลที่จำเพาะในเซลล์มะเร็ง อีกทั้งช่วยให้ภูมิต้านทานของผู้ป่วยที่สูญเสียประสิทธิภาพในการดักจับเซลล์มะเร็งที่ไม่ดีกลับมาฟื้นตัว และทำงานใหม่ ภูมิคุ้มกันบำบัด (immunotherapy) นำไปสู่การรักษาที่แม่นยำและจำเพาะ (precision medicine) ทำให้ผู้ป่วยได้รับผลข้างเคียงน้อยที่สุด
• การติดตามผลการรักษา การตรวจชีวโมเลกุลสามารถใช้ในการติดตามผลการรักษาและประเมินการตอบสนองต่อยา มีประโยชน์อย่างมากกับผู้ที่กลับมาเป็นมะเร็งซ้ำที่ดื้อยาเดิม ทำให้แพทย์สามารถเลือกใช้ยาใหม่ที่ได้ผลกับการกลายพันธุ์นั้น

เมื่อไหร่ที่ควรตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุล

ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งนรีเวชในทุกระยะ ตั้งแต่ระยะที่หนึ่ง ควรได้รับการตรวจมะเร็งระดับชีวโมเลกุล เพื่อให้แพทย์สามารถวางแผนและกำหนดวิธีการรักษาแบบเฉพาะบุคคลที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด

ศูนย์สูติ-นรีเวช โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ประกอบด้วยทีมแพทย์ผู้ชำนาญเฉพาะทางด้านมะเร็งนรีเวช แพทย์ผู้ชำนาญด้านเวชศาสตร์พันธุศาสตร์และนักพันธุศาสตร์ เรามีห้องปฏิบัติการตรวจการกลายพันธุ์ของยีนที่ได้รับการรับรองจาก CAP Certified Laboratory จาก The College of American Pathologists (CAP) ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่รับรองความถูกต้องแม่นยำและคุณภาพที่สม่ำเสมอของผลการตรวจวินิจฉัยและผลการตรวจจากห้องปฏิบัติการ

ข้อมูลเพิ่มเติม

Molecular Testing: How it Works, Its Uses, and Advancements
คัดกรองระดับชีวโมเลกุล ช่วยรักษามะเร็งได้ดีทุกระยะ
precision-med-for-cnacer.aspx