ทำความรู้จักภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยอันควร

ภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาว (Puberty) คือ ภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงของทางร่างกาย ในช่วงเปลี่ยนจากวัยเด็กไปเป็นผู้ใหญ่

โดยปกติ เด็กผู้หญิงจะเข้าสู่วัยสาวตอนอายุประมาณ 8-13 ปี เด็กผู้ชายจะเข้าสู่วัยหนุ่มประมาณ 9-14 ปี หากเด็กผู้หญิงเริ่มเข้าสู่วัยสาวก่อนอายุ 8 ปี ถือว่าเป็นสาวก่อนวัย หรือหากเด็กผู้ชายเข้าสู่วัยหนุ่มก่อน 9 ปี จะถือว่าเป็นหนุ่มก่อนวัยอันควร
 

อาการหรือลักษณะการเปลี่ยนแปลงทางร่ายกายแบบไหน ที่จะบ่งบอกว่าลูกของเราอาจจะเป็นหนุ่ม เป็นสาวก่อนวัย

ส่วนใหญ่แล้วในเด็กผู้หญิง  สัญญานแรกของความเป็นสาว คือ เริ่มมีเต้านม มีตุ่มหรือก้อนคลำได้ที่ใต้ลานหัวนม ก่อน 8 ขวบ 

ในกรณีของเด็กผู้ชาย ส่วนใหญ่แล้ว สัญญานแรกของความเป็นหนุ่มเริ่มจากขนาดของอัณฑะ ที่ขยายใหญ่ขึ้น ก่อน 9 ขวบ

ลักษณะการเปลี่ยนแปลงอย่างอื่นที่เกิดขึ้นในช่วงวัยหนุ่มวัยสาวมีดังต่อไปนี้ 

ผู้หญิง: ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็ว (growth spurt), มีตกขาว, ขนที่อวัยวะเพศและรักแร้, กลิ่นตัว, ประจำเดือน

ผู้ชาย: ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็ว (growth spurt), มีขนที่อวัยวะเพศและรักแร้, อวัยวะเพศใหญ่ขึ้น, สิว, กลิ่นตัว, และ ช่วงหนุ่มตอนปลายจะเริ่มมีเสียงแตก
 

สาเหตุ

โดยปกติแล้วเด็กจะเข้าสู่วัยหนุ่มวัยสาวจากการเปลี่ยนแปลงของHormone ในร่างกาย เริ่มจากHormone ในสมองและ Hormone จากรังไข่ในเด็กหญิง และ จากอัณฑะในเพศชาย

• ในกรณีของเด็กผู้หญิงพบว่า 80-90% เด็กผู้หญิงเข้าสู่วัยสาวก่อนวัยอันควรโดยไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด ในบางกรณีพบว่ามีประวัติครอบครัวที่เข้าวัยสาวเร็ว ซึ่ง อาจจะมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์
• สาเหตุอย่างอื่นอาจเกิดจาก พยาธิสภาพของสมอง, รังไข่ (เด็กหญิง), อัณฑะ (เด็กชาย) หรือ ต่อมหมวกไต

ผลเสียของการเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยอันควร

ทางร่างกาย: ทำให้เตี้ยในวัยผู้ใหญ่

• ในช่วงแรก เด็กที่เข้าวัยหนุ่มวัยสาวเร็วจะมีอัตราการเพิ่มความสูงที่เร็วมาก (growth spurt) ทำให้ดูเหมือนว่าสูงเร็วกว่าเพื่อนๆในวัยเดียวกัน (ที่ยังไม่เข้าสู่วัยหนุ่มวัยสาว)  จากนั้น hormone เพศ จะกระตุ้นให้อายุกระดูกล้ำกว่าอายุจริง และกระตุ้นให้กระดูกปิดเร็ว ทำให้หยุดสูงเร็วกว่าเพื่อน ดังนั้น สุดท้ายแล้ว เด็กกลุ่มนี้จะเตี้ยในวัยผู้ใหญ่ เนื่องจากระยะเวลาในการเจริญเติบโตสั้นกว่าเพื่อนๆ ที่เป็นหนุ่มเป็นสาวตามวัย

การตรวจวินิจฉัย

• แพทย์จะทำการซักประวัติและตรวจร่างกาย หากแพทย์สงสัยว่าคนไข้ อาจจะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยอันควร  แพทย์จะตรวจ  X-ray มือและข้อมือ เพื่อดูอายุกระดูก และ  ตรวจเลือดเพื่อเช็คค่า Hormone เพื่อวินิจฉัยภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาววัย 
• ในบางกรณีหากแพทย์สงสัยว่าภาวะความเป็นหนุ่มเป็นสาววัย อาจจะเกิดจากพยาธิสภาพของสมอง หรือ ต่อมเพศ (รังไข่/อัณฑะ) คนไข้อาจจำเป็นต้องได้รับการตรวจเพิ่มเติม เช่น MRI brain หรือ Ultrasound ช่องท้อง 

วิธีการรักษา

• ถ้าหากมีสาเหตุที่ทำให้เป็นหนุ่มเป็นสาววัย จะรักษาตามสาเหตุนั้น 
• หากไม่มีสาเหตุชัดเจน แพทย์อาจพิจารณาฉีดยาเพื่อชะลอความเป็นสาว ชะลอการปิดของกระดูก เป้าหมายของการรักษา คือ เพื่อให้คนไข้มีความสูงที่เหมาะสมในวัยผู้ใหญ่ การรักษาจะได้ผลดีหากได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ดังนั้นหากเด็กเริ่มมีอาการของความเป็นหนุ่มเป็นสาว ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยตั้งแต่แรกๆ

เรียบเรียงโดย พญ. นิภาภัทร์ วิศวชัยพันธ์