bih.button.backtotop.text

การฉีดสารทึบรังสีเพื่อตรวจดูระบบทางเดินปัสสาวะ

Intravenous Pyelogram (IVP), Intravenous Urogram (IVU) คือ การตรวจพิเศษทางรังสีวิทยาของระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งประกอบด้วยไต ท่อไต และกระเพาะปัสสาวะ โดยการฉีดสารทึบรังสีเข้าทางหลอดเลือดดำ เมื่อสารทึบรังสีผ่านกระแสเลือดจะถูกขับออกผ่านระบบทางเดินปัสสาวะ แล้วทำการเอกซเรย์เป็นระยะๆ ทำให้เห็นภาพส่วนต่างๆ ซึ่งช่วยให้รังสีแพทย์สามารถดูพยาธิสภาพและการทำงานของไต ท่อไต และกระเพาะปัสสาวะได้

ข้อบ่งชี้ในการตรวจ
  1. ปวดบริเวณหลังด้านข้างหรือหลังช่วงล่าง
  2. ปัสสาวะมีเลือดปน แสบขัด หรือปัสสาวะบ่อย
  3. นิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
  4. เนื้องอกในระบบทางเดินปัสสาวะ
  5. การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
  6. ต่อมลูกหมากโต
  7. สงสัยความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด เช่น ไตข้างเดียว ไตอยู่ผิดที่ เป็นต้น
  8. วางแผนหรือติดตามผลการรักษา
  1. ไม่เหมาะสมกับผู้ป่วยหญิงที่สงสัยหรือตั้งครรภ์
  2. ไม่เหมาะสมกับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวเช่น หอบหืด ไตวาย หรือแพ้อาหารทะเล สารทึบรังสี
  3. ในผู้ป่วยที่มีค่าอัตราการกรองของไต (glomerular filtration rate: GFR) และค่าการทำงานของไตผิดปกติ (blood urea nitrogen หรือ BUN, creatinine)
  1. เป็นการตรวจที่มีอันตรายน้อยและไม่ค่อยเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
  2. เป็นการตรวจที่ให้ข้อมูลรายละเอียดเพียงพอเพื่อช่วยแพทย์ในการวินิจฉัยและรักษาโรคในระบบทางเดินปัสสาวะ
  3. สามารถทราบการทำงานของระบบทางเดินปัสสาวะ
  4. ไม่มีรังสีค้างในตัวผู้ป่วย
การตรวจนี้เป็นการตรวจที่ถือว่าสะดวกสบาย อาจรู้สึกเจ็บบ้างในขณะที่พยาบาลแทงเข็มเข้าหลอดเลือดเพื่อฉีดสารทึบรังสี ในขณะฉีดสารทึบรังสีอาจรู้สึกร้อนวูบวาบ กลืนน้ำลายอาจขม หรือมีกลิ่นเหม็นจากยา แต่จะหายไปในระยะเวลาสั้นๆ

ระหว่างการตรวจ นักรังสีการแพทย์จะจัดท่าผู้ป่วย อาจให้มีการตะแคงซ้าย-ขวาเพื่อมองภาพของอวัยวะในมุมต่างๆ รวมทั้งอาจถูกขอร้องให้กลั้นหายใจเพื่อให้อวัยวะภายในช่องท้องนิ่ง ซึ่งจะช่วยให้ได้ภาพที่ชัดเจน

ผู้ป่วยจะต้องกลั้นปัสสาวะให้เต็มกระเพาะปัสสาวะแล้วทำการถ่ายภาพ จากนั้นให้เข้าห้องน้ำเพื่อปัสสาวะออกให้หมดแล้วทำการถ่ายภาพสุดท้ายหลังปัสสาวะเสร็จ
 
ไม่มีข้อจำกัดเกี่ยวกับการเดินทาง
ขึ้นกับปัจจัยหลายประการ หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์
 
จะเป็นอย่างไรหากผู้ป่วยไม่เข้ารับการตรวจ
หัตถการนี้มีจุดประสงค์เพื่อการวินิจฉัย กรณีที่ท่านไม่เข้ารับการตรวจ อาจทำให้แพทย์ไม่สามารถวางแผนการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมให้กับท่านได้ อาจส่งผลให้อาการแย่ลงและทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงอื่นๆ ได้
 
การตรวจ intravenous pyelogram เป็นการตรวจที่รวดเร็ว มีความเจ็บปวดเล็กน้อย เป็นการตรวจเพื่อหลีกเลี่ยงการตรวจที่อาจเป็นอันตรายแบบอื่น รวมทั้งเป็นการตรวจที่มีราคาถูกกว่าการตรวจอื่นๆ
  1. การตรวจอัลตราซาวนด์ดูไตและกระเพาะปัสสาวะ ไม่สามารถดูการทำงานของไตได้ และไม่สามารถเห็นท่อไตได้
  2. การตรวจทางเวชศาสตร์นิวเคลียร์ (มีรังสีค้างในตัวผู้ป่วยระยะเวลาหนึ่ง)
  3. การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทางเดินปัสสาวะ (computed tomography urography) และการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าแรงสูงทางเดินปัสสาวะ (magnetic resonance urography) ไม่สามารถดูการทำงานของไตได้ และราคาค่อนข้างแพง
แก้ไขล่าสุด: 31 มกราคม 2566

Related conditions

Doctors Related

Related Centers

ศูนย์มะเร็งฮอไรซัน

ดูเพิ่มเติม

ศูนย์วินิจฉัยและบำบัดรักษา

ดูเพิ่มเติม

ศูนย์ทางเดินปัสสาวะ

ดูเพิ่มเติม

แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง

คะแนนโหวต 10.00 of 10, จากจำนวนคนโหวต 1 คน

Related Health Blogs