การปลูกถ่ายตับ เป็นวิธีการรักษาโรคตับระยะสุดท้าย ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิต และทำให้ชีวิตยืนยาวขึ้น โดยภาวะที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการปลูกถ่ายตับ ได้แก่

 

	โรคตับแข็งระยะท้ายที่มีภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น น้ำในช่องท้อง หรือเลือดออกจากเส้นเลือดขอด
	ภาวะตับวายเฉียบพลัน
	มะเร็งตับที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ ดังนี้ มะเร็งมีก้อนเดียวและขนาดใหญ่ไม่เกิน 5 เซนติเมตร มะเร็งมีไม่เกิน 3 ก้อนโดยที่แต่ละก้อนมีขนาดใหญ่ไม่เกิน 3 เซนติเมตร ไม่มีการกระจายของมะเร็งไปที่หลอดเลือดขนาดใหญ่ของตับหรือกระจายออกนอกตับ
	ภาวะแทรกซ้อนจากโรคตับ เช่น อ่อนเพลียมากจนไม่สามารถทำงานได้ คันมากที่ไม่สามารถรักษาด้วยวิธีอื่น

 

การปลูกถ่ายตับนั้นศัลยแพทย์จะผ่าตัดเอาตับเดิมออกทั้งหมดและนำตับใหม่ใส่ลงไปแทนที่ โดยตับใหม่นี้มีแหล่งที่มาได้ 2 รูปแบบ
 

	การปลูกถ่ายตับจากผู้บริจาคสมองตาย (Deceased Donor Liver Transplant) คือ การปลูกถ่ายตับที่ได้รับจากผู้บริจาคที่ลงทะเบียนกับศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย ซึ่งผู้บริจาคตับดังกล่าวได้รับการวินิจฉัยจากคณะแพทย์ว่าผู้บริจาคมี “ภาวะสมองตาย”
	การปลูกถ่ายตับจากผู้บริจาคมีชีวิต (Living Donor Liver Transplant) คือ การปลูกถ่ายตับโดยการผ่าแบ่งตับบางส่วนจากผู้บริจาคที่มีชีวิตเพื่อนำไปปลูกถ่ายให้กับผู้รับบริจาค โดยตับของผู้บริจาคจะงอกกลับมาเกือบปกติในระยะเวลา 2 เดือน ผู้บริจาค ได้แก่ ผู้ที่มีความสัมพันธ์ทางสายเลือด เช่น บิดา มารดา บุตร พี่น้อง ผู้ที่ไม่มีความสัมพันธ์ทางสายเลือด เช่น คู่สมรส เป็นต้น

การประเมินผู้ป่วยเพื่อเข้าโครงการปลูกถ่ายตับนั้นมีการตรวจหลายขั้นตอน เช่น การตรวจเลือด ตรวจภาพรังสีของตับ (CT scan หรือ MRI) การตรวจการทำงานของหัวใจและปอด การประเมินสภาพจิตใจของผู้ป่วย โดยต้องตรวจร่วมกับแพทย์สหสาขา พยาบาลประสานงาน เป็นต้น ทั้งนี้การส่งผู้ป่วยเพื่อประเมินความเหมาะสมก่อนการปลูกถ่ายตับมีความจำเป็นอย่างมาก เนื่องจากช่วยลดอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยที่รอรับตับได้ ในกรณีรอรับบริจาคจากผู้ป่วยสมองตาย ผู้ป่วยอาจต้องใช้เวลาเพื่อรอรับบริจาคอวัยวะ ซึ่งไม่สามารถคาดเดาระยะเวลาได้
 

• ปรึกษาแพทย์โรคตับ เพื่อดูความพร้อมและความเหมาะสมในการปลูกถ่ายอวัยวะ
• กรณีได้รับบริจาคจากผู้บริจาคสมองตาย
  • ตรวจร่างกาย กรุ๊ปเลือด และเนื้อเยื่อ HLA Typing ต่างๆ ตามที่แพทย์พิจารณา
  • ลงทะเบียนเพื่อรอรับการบริจาคตับ จากสภากาชาดไทย
  • เมื่อได้รับการบริจาค ผู้ป่วยเข้ากระบวนการปลูกถ่ายตับ
  • หลังการปลูกถ่ายผู้ป่วยพักฟื้นที่โรงพยาบาล
  • ทีมพยาบาลและเจ้าหน้าที่จะให้คำแนะนำในการดูแลตัวเองขณะพักฟื้นที่บ้าน
  • ตรวจติดตามอาการ พร้อมเจาะเลือดตามนัด
• กรณีได้รับบริจาคจากผู้บริจาคที่มีชีวิต
  • ตรวจร่างกาย กรุ๊ปเลือด และเนื้อเยื่อ HLA Typing ต่างๆ ตามที่แพทย์พิจารณา
  • ประชุมคณะอนุกรรมการ เพื่อลงความเห็นชอบ
  • ผู้ป่วยเข้ากระบวนการปลูกถ่ายตับ
  • หลังการปลูกถ่ายผู้ป่วยพักฟื้นที่โรงพยาบาล
  • ทีมพยาบาลและเจ้าหน้าที่จะให้คำแนะนำในการดูแลตัวเองขณะพักฟื้นที่บ้าน
  • ตรวจติดตามอาการ พร้อมเจาะเลือดตามนัด

	รับทราบถึงหลักเกณฑ์ในการคัดเลือกเพื่อเป็นผู้บริจาคตับ เช่น หมู่เลือดและขนาดของตับ รวมถึงความเสี่ยงและผลกระทบทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
	ผู้บริจาคจะได้รับการตรวจประเมินและดูแลจากแพทย์โรคตับอีกท่านหนึ่งเพื่อเป็นการพิทักษ์สิทธิ์ให้แก่ผู้บริจาค
	ตรวจสอบหลักฐานเพื่อยืนยันความสัมพันธ์กับผู้รับบริจาคตามข้อกำหนดของศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย เช่น ทะเบียนบ้าน บัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง ทะเบียนสมรส สูติบัตร เป็นต้น กรณีชาวต่างชาติ เอกสารยืนยันการเป็นเครือญาติหรือสามี ภรรยา ต้องได้รับการออกเอกสารโดยสำนักงานกฎหมายในประเทศที่พักอาศัยอยู่ และได้รับการรับรองจากสถานทูตหรือหน่วยงานที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการขอรับการปลูกถ่ายอวัยวะ และได้รับการรับรองความถูกต้องของเอกสารจากกรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศ
	แพทย์ซักประวัติสุขภาพ ตรวจร่างกาย ตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจหาไวรัสหรือโรคติดเชื้ออื่นๆ เอกซเรย์ อัลตราซาวนด์ การตรวจวัดปริมาตรของตับ และการตรวจอื่นๆ ที่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
	การตรวจประเมินสภาพจิตใจและจิตสังคมโดยจิตแพทย์ เพื่อดูความพร้อมและความสมัครใจของการบริจาคตับ
	ได้รับการอนุมัติจากคณะกรรมการปลูกถ่ายอวัยวะของโรงพยาบาลว่าสามารถบริจาคบางส่วนของตับให้กับผู้รับบริจาคได้

ศูนย์ปลูกถ่ายตับ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์  มีประสบการณ์ในการปลูกถ่ายตับกว่า 22 ปี พร้อมด้วยทีมศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านการปลูกถ่ายอวัยวะ ทีมศัลยแพทย์ Harvest  อายุรแพทย์ทางเดินอาหาร วิสัญญีแพทย์ รังสีแพทย์ พยาธิแพทย์ และทีมพยาบาล ร่วมดูแลทั้งก่อนและหลังการปลูกถ่ายตับ

ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาของโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ มีอัตราการรอดชีวิตใน 1 ปี ร้อยละ 97 รอดชีวิต 5 ปี ร้อยละ 82 และรอดชีวิต 10 ปี ร้อยละ  67