สาเหตุ
มีการสะสมของเนื้อเยื่อที่เกิดจากแสงแดด ส่วนใหญ่สัมพันธ์กับการได้รับรังสีอัลตราไวโอเลต (รังสียูวี) ลม ฝุ่น ควัน ความร้อนที่ทำให้เกิดการระคายเคืองของเยื่อบุตาขาว ซึ่งในระยะเริ่มแรกจะเป็นต้อลม และมีการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อและเส้นเลือดฝอยในดวงตาบริเวณที่ถูกแสงมากจนเป็นต้อเนื้อ

การป้องกัน
หลีกเลี่ยงสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดการระคายเคือง ได้แก่ ลม แสงแดด ฝุ่น ควัน รวมทั้งควันบุหรี่ ควรใส่แว่นกันแดดเป็นประจำเพื่อช่วยป้องกันแสงและลม
 
การรักษา

1. การป้องกันและหลีกเลี่ยงสาเหตุที่อาจกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ เป็นการรักษาที่ดีที่สุด เช่น การใส่แว่นป้องกันแสงแดดหรือลมเมื่ออยู่ในที่กลางแจ้ง หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่มีแสงแดดหรือลมแรง
2. การใช้ยาหยอดตาเพื่อลดอาการ สำหรับผู้ที่เป็นต้อลมและต้อเนื้อที่มีอาการเคืองตา น้ำตาไหล ตาแดงอักเสบ จักษุแพทย์อาจพิจารณาให้ยาหยอดตาเพื่อบรรเทาอาการดังกล่าว ทั้งนี้ยาหยอดตาไม่สามารถทำให้ต้อลมและต้อเนื้อที่มีหายไปได้ แต่เมื่อไม่มีการอักเสบและได้รับการป้องกันอย่างถูกวิธี อาจทำให้เนื้อเยื่อที่นูนแดงลดลงได้
3. การผ่าตัด โดยทั่วไปต้อเนื้อไม่จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดเนื่องจากเป็นภาวะที่ไม่มีอันตรายหรือทำให้สูญเสียการมองเห็น แต่ผู้ป่วยจะรู้สึกไม่สบายตาและจะทำให้เยื่อบุตาขาวแดง ดูไม่สวยงาม ในกรณีที่ผ่าตัดอาจพิจารณาการผ่าตัดเมื่อผู้ป่วยมีอาการระคายเคืองอักเสบบ่อยและได้รับการรักษาด้วยยาหยอดตาแล้วไม่ทุเลา

1. เพื่อลดอาการระคายเคืองอักเสบบ่อย
2. เมื่อได้รับการรักษาด้วยยาหยอดตาแล้วไม่ทุเลา
3. เพื่อไม่ให้ต้อเนื้อเข้ามาบังที่กระจกตาดำและบังการมองเห็น
4. เพื่อความสวยงาม

การผ่าตัดลอกต้อเนื้อทำได้หลายวิธีคือ

1. การผ่าตัดลอกต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดา ทำให้ต้อเนื้อนั้นหลุดออกจากกระจกตา และรากของต้อเนื้อที่ฝังตัวอยู่ในผิวนอกที่ห่อหุ้มดวงตาก็จะหลุดออกเช่นกัน เนื้อเยื่อที่เหลืออยู่บริเวณขอบแผลจะมีลักษณะหนา แพทย์จะทำการผ่าตัดออกให้บางลง
2. การผ่าตัดลอกต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดาร่วมกับทำการปลูกถ่ายเยื่อบุตาหลังจากนั้น โดยนำเยื่อบุตาจากอีกจุดหนึ่งมาเย็บปิดบริเวณนี้เพื่อลดการเกิดเป็นต้อเนื้อซ้ำ
3. การผ่าตัดลอกต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดาแต่ใช้เยื่อหุ้มรกซึ่งผ่านการเตรียมและเก็บรักษาไว้มาใช้ปะแทนเยื่อบุตาเพื่อลดการเกิดเป็นต้อเนื้อซ้ำ
4. การผ่าตัดลอกต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดาร่วมกับการวางแร่เบต้าเรย์ เพื่อลดการเกิดเป็นต้อเนื้อซ้ำ
5. อย่างไรก็ตาม ด้วยวิธีดังกล่าวข้างต้นหากเส้นต้อเนื้อมีขนาดเล็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยสูงอายุ แพทย์มักไม่ทำการปลูกถ่ายเยื่อบุตาให้ การผ่าตัดขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์

อาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นคือ อาจเกิดซ้ำอีก แผลอักเสบ และอาจเกิดการติดเชื้อ อาการของโรคอาจส่งผลกระทบต่อการมองเห็นของผู้ป่วยในกรณีที่ต้อเนื้อเกิดขึ้นใกล้รูม่านตามาก ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงสิ่งต่างๆ ที่อาจก่อให้เกิดอาการระคายเคืองของดวงตาและควรให้ดวงตาได้รับความชุ่มชื้นอย่างสม่ำเสมอเป็นเวลาประมาณ 6 สัปดาห์หลังการผ่าตัด

 

โอกาสการกลับเป็นซ้ำของต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดาประมาณ 30% โอกาสการกลับเป็นซ้ำของต้อเนื้อโดยวิธีธรรมดาร่วมกับการปลูกถ่ายเยื่อบุตา การใช้เยื่อหุ้มรกและการวางแร่ ประมาณ 5% (Nuzzi R & Tridico F, 2018) โดยการกลับเป็นซ้ำขึ้นอยู่กับการปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดและการดูแลสุขภาพตาเมื่อถูกแสงแดด ลม ฝุ่น ควันร่วมด้วย
 

ผู้ป่วยอาจใช้แว่นกันแดดชนิดที่มีที่ครอบป้องกันดวงตาเมื่อต้องเจอกับแดดและลม หากมีอาการตาแดงหลังจากกิจวัตรประจำวัน ควรหยอดน้ำตาเทียมอย่างสม่ำเสมอ น้ำตาเทียมจะช่วยให้ดวงตาชุ่มชื้นและยังไม่มีวัตถุกันเสียชนิดรุนแรงอีกด้วย หากผู้ป่วยหลีกเลี่ยงอาการระคายเคืองต่างๆ และหยอดน้ำตาเทียมแล้วแต่อาการไม่ดีขึ้น อาจต้องใช้ยาแก้อักเสบ มิฉะนั้นอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเส้นเลือดฝอยอย่างถาวร แพทย์อาจรักษาอาการดังกล่าวได้ด้วยเลเซอร์ แต่อย่างไรก็ตามผู้ป่วยควรเข้ารับการผ่าตัดเพื่อรักษาต้อเนื้ออย่างถาวร

 

ผู้ป่วยที่มีอาการของต้อเนื้อในระดับปานกลางจะมีอาการตาแดงบริเวณเยื่อบุตาที่เป็นต้อเนื้อ รู้สึกระคายเคืองตาเมื่อถูกแสงแดด ลม หรือใช้สายตามากเกินไป (จากคอมพิวเตอร์ โทรทัศน์ หรือการอ่านหนังสือ) ซึ่งสามารถบรรเทาอาการเหล่านี้ได้ด้วยการใช้ยาหยอดตา

สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการของต้อเนื้อระดับปานกลางและรุนแรงจะพบว่าเยื่อบุตาบริเวณส่วนหัวของต้อเนื้อยื่นเข้าไปบริเวณตาดำ ยิ่งถ้าต้อเนื้อมีความหนาตัวขึ้นมากเท่าไร ก็จะก่อให้เกิดความระคายเคืองต่อเยื่อบุตามากเท่านั้น อาการเหล่านี้สามารถบรรเทาได้ชั่วคราวโดยใช้ยาหยอดตา และเมื่อผู้ป่วยได้รับสิ่งกระตุ้นที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุตาอีก อาการอักเสบ ตาแดง และระคายเคืองจะเกิดขึ้นอีก

สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการของต้อเนื้อระดับปานกลางและรุนแรงจะพบว่าเยื่อบุตาบริเวณส่วนหัวของต้อเนื้อยื่นเข้าไปบริเวณตาดำ ยิ่งถ้าต้อเนื้อมีความหนาตัวขึ้นมากเท่าไร ก็จะก่อให้เกิดความระคายเคืองต่อเยื่อบุตามากเท่านั้น อาการเหล่านี้สามารถบรรเทาได้ชั่วคราวโดยใช้ยาหยอดตา และเมื่อผู้ป่วยได้รับสิ่งกระตุ้นที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุตาอีก อาการอักเสบ ตาแดง และระคายเคืองจะเกิดขึ้นอีก