“មហារីក” គឺជាពាក្យដែលគួរអោយខ្លាចសម្រាប់មនុស្សភាគច្រើន។ ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមស្ត្រីពាក្យថា "មហារីកសុដន់" អាចកាន់តែគួរឲ្យខ្លាចព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់កាយវិភាគសាស្ត្រជាពិសេសទាក់ទងនឹងភាពជាស្ត្រី។ សូមប្រាប់ថា ជំងឺមហារីកសុដន់ក៏អាចកើតមានចំពោះបុរសដែរ ទោះបីជាឱកាសនៃការកើតគឺមានម្នាក់ក្នុងចំណោមមួយពាន់នាក់បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្ត្រីគឺម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រាំបីនាក់ក្ដី។

ដោយសារសុដន់ស្ថិតនៅជិតក្រពេញទឹករំងៃនិងសួត ឱកាសនៃការមានគ្រោះថ្នាក់រហូតដល់បាត់បង់ជីវិតមានខ្ពស់ណាស់។ ប៉ុន្តែអត្រានៃការរស់រានមានជីវិតមានភាពប្រសើរឡើងច្រើនតាមរយៈកម្មវិធីការយល់ដឹងដែលជំរុញលើកទឹកចិត្តស្ត្រីឲ្យធ្វើការពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯង។ អត្រានៃការរស់រានមានជីវិតប្រសើរឡើងអាចត្រូវកើតឡើងចំពោះស្ត្រីជាច្រើនដែលមានអាយុចាប់ពី 40 ឆ្នាំឡើងទៅ (ឬចាប់ពីអាយុ 4០ ឆ្នាំប្រសិនបើមានប្រវត្ដិគ្រួសារមានជំងឺមហារីកសុដន់មុនពេលអស់រដូវ) ការពិនិត្យសុដន់ឬការថតអេកូយ៉ាងទៀងទាត់។ ស្ថិតិពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្ហាញថាអត្រាមរណភាពដោយជំងឺមហារីកសុដន់បានធ្លាក់ចុះមួយភាគបីក្នុងរយៈពេល 2០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ (ពី 29.4 នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រី 1០០.០០០ នាក់ក្នុងឆ្នាំ 1996 ដល់ 2០.០ ក្នុងចំណោមស្ត្រី 1០០.០០០ នាក់ក្នុងឆ្នាំ​ 2016) ។

បច្ចុប្បន្ននេះ ភាពច្បាស់លាស់របស់ជំងឺមហារីកសុដន់រយៈពេល 5 ឆ្នាំគឺគ្រប់គ្រាន់ហើយក្នុងការចាត់ទុកថាជាអ្នកនៅរស់រានមានជីវិត។ អត្រារស់រានមានជីវិត 89.9 ភាគរយចំពោះជំងឺមហារីកសុដន់ស្ថិតក្នុងចំណោមអត្រាមហារីកខ្ពស់បំផុត (ស្ថិតិឆ្នាំ 2009-2015) ។ ការវះកាត់មហារីក ឬហៅថា Lumpectomy (ការកាត់យកសុដន់ផ្នែកខ្លះចេញជំនួសការវះកាត់យកសុដន់ចេញ (ការយកសុដន់ចេញទាំងស្រុង) នៅតែជាវិធីសាស្រ្តព្យាបាលចម្បង ទោះបីជាក្រោយមកទៀតនៅតែអាចត្រូវបានត្រូវការប្រើនៅក្នុងករណីខ្លះក្ដី។ ប្រសិនបើសុដន់ទាំងមូលត្រូវតែយកចេញ អ្នកជំងឺក៏មានជម្រើសក្នុងការបង្កើតសុដន់សិប្បនិមិត្តឬការបង្កើតជាលិកាឡើងវិញដែរ។ ការព្យាបាលដោយប្រើកាំរស្មីវិទ្យុសកម្មនិងការព្យាបាលដោយប្រើគីមីក៏មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការព្យាបាលជំងឺមហារីកសុដន់ដែរ ដោយសារភាពជឿនលឿនផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តបានកាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំងនូវផលប៉ះពាល់របស់វា។  

ហេតុផលមួយនៃការកើនឡើងអត្រាការរស់រានមានជីវិត គឺការរកឃើញថាកោសិកាមហារីកសុដន់មានប្រតិកម្មទៅនឹងអកម៉ូននិងប្រូតេអ៊ីនជាក់លាក់។ ថ្នាំដែលរារាំងការលូតលាស់កោសិកាមហារីកសុដន់ដោយការគ្រប់គ្រងនិងទប់ស្កាត់អកម៉ូននិងប្រូតេអ៊ីនទាំងនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ប៉ុន្តែលក្ខណៈជាក់លាក់និងប្រតិកម្មនៃកោសិកាមហារីកខុសគ្នាពីអ្នកជំងឺទៅអ្នកជំងឺម្នាក់ទៀតនិងពឹងផ្អែកលើកត្តាជាច្រើន។ ដូច្នេះទើបចាំបាច់ក្នុងការពិនិត្យដើម្បីកំណត់ថាតើត្រូវប្រើថ្នាំប្រភេទណាមួយ៖   

ការពិនិត្យសម្រាប់វត្តមាននៃការទទួលអកម៉ូននៅលើកោសិកាមហារីក។ កោសិកាមហារីកដែលជាអ្នកទទួលអកម៉ូនវិជ្ជមាន (HR +) ងាយទទួលការព្យាបាលដោយថ្នាំដែលរារាំងសមត្ថភាពក្នុងការរំញោចអកម៉ូន។

ការពិនិត្យសម្រាប់វត្តមានកត្តាបង្ករោគនៃការលូតលាស់របស់មនុស្ស -​សរសៃប្រសាទទទួល- 2 (HER2) ។ កោសិកាមហារីកដែលមានសរសៃប្រសាទទទួល (HER2 +) មានទំនោររាលដាលលឿនជាងកោសិកាមហារីកដែលមិនមានសរសៃប្រសាទទទួល។

 គ្រូពេទ្យពិចារណាលើកត្តាទាំងពីរនៅពេលវាយតម្លៃថាតើត្រូវប្រើវិធីណាមួយដើម្បីធ្វើការព្យាបាល។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើកោសិកា HR វិជ្ជមាន ប៉ុន្តែកោសិកា HR2 ជាអវិជ្ជមាន (HR + / HER2-)– ជាស្ថានការណ៍ដែលជួបប្រទះញឹកញាប់បំផុតនិងមានឱកាសទាបបំផុតក្នុងការកើតឡើងវិញ –​ការព្យាបាលដោយអកម៉ូនអាចធ្វើការបានសម្រាប់អ្នកជំងឺ។ ផ្ទុយទៅវិញការព្យាបាលដោយកំណត់គោលដៅ HER2 ត្រូវបានកំណត់។ ប្រសិនបើទាំងពីរត្រូវបានគេរកឃើញថាមានភាពវិជ្ជមាននោះ អ្នកជំងឺអាចទទួលការព្យាបាលទាំងពីរប្រភេទ។

ចំពោះអ្នកជំងឺអវិជ្ជមានបីដង– អ្នកដែលមានទាំងកោសិកាមហារីកអវិជ្ជមាន HR និងកោសិកាមហារីកអវិជ្ជមានHER2 – មានឱកាសក្នុងការរស់រានមានជីវិតទាបណាស់។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី ភាពជឿនលឿនថ្មីៗក្នុងការព្យាបាលដោយកំណត់គោលដៅកំពុងតែបិទគម្លាតកង្វះខាតនោះយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ឱកាសក្នុងការរស់រានមានជីវិតសម្រាប់អ្នកជំងឺមហារីកគ្រប់ប្រភេទឥឡូវនេះមានកាន់តែខ្ពស់។ អាចនិយាយបានថាឱកាសក្នុងការរស់រានមានជីវិតនោះពេញលេញ ហើយការវិលត្រឡប់ទៅរកជីវិតធម្មតាវិញខ្ពស់ជាងឱកាសនៃជំងឺមហារីកដែលមិនអាចព្យាបាលបាន ។

ប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលតាមបែបទំនើបនៅតែអាចបញ្ជាក់បានថាជំងឺមហារីកត្រូវបានរកឃើញមុនការព្យាបាលកាន់តែងាយស្រួល។ ស្ត្រីនៅតែត្រូវធ្វើការពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯងជាប្រចាំ។  ពេលវេលាល្អបំផុតក្នុងការ      ពិនិត្យនោះគឺ 7 ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការមករដូវ។ ប្រសិនបើរកឃើញដុំពកមិនធម្មតានៅក្នុងសុដន់ ប្រឡោះជាលិកា ឬស្បែកសុដន់ ត្រូវប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។

មិនចាំបាច់រង់ចាំរហូតដល់អ្នកមានអាយុ 40 ឆ្នាំនោះទេ ការពិនិត្យដោយខ្លួនឯងអាចធ្វើបាននៅគ្រប់អាយុ។ ប៉ុន្តែនៅអាយុ 4០ ឆ្នាំ មានឱកាសខ្ពស់ក្នុងការកើតជំងឺមហារីកសុដន់។ ដូច្នេះ ទើបណែនាំឲ្យពិនិត្យសុដន់ទាំងដែលមានឬគ្មានប្រវត្តិគ្រួសារកើតជំងឺមហារីកក្ដី។

ជាចុងក្រោយ ការថែរក្សាសុខភាពជារួមរបស់អ្នកគឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អមួយដើម្បីកាត់បន្ថយកត្តាដែលបណ្តាលឲ្យកើតមានជំងឺមហារីកបានជាបឋម៖ មិនថាតែក្នុងលក្ខណៈការធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ រក្សាទម្ងន់រាងកាយឲ្យបានសមរម្យ ធ្វើឱ្យរាងកាយសកម្ម ឬជៀសវាងការពិសាគ្រឿងស្រវឹង។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើបានរកឃើញថាខ្លួនមានជំងឺមហារីករួចហើយ បន្ទាប់មកនោះគឺ អាកប្បកិរិយារបស់អ្នកជំងឺនិងការគាំទ្រខាងផ្លូវចិត្តពីអ្នកដែលនៅក្បែរខ្លួនបំផុតនិងជាទីស្រឡាញ់របស់ពួកគេ ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកម្ចាត់ជំងឺមហារីក។ រក្សាភាពវិជ្ជមាននិងស្មារតីរឹងមាំ គឺជាគន្លឹះក្នុងការរស់នៅជាមួយមនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់អ្នកអស់រយៈពេលដ៏យូរអង្វែង។