โรคลำไส้แปรปรวนมีอาการบ่งชี้ที่สำคัญ ได้แก่ อาการปวดท้องเรื้อรังเป็นๆ หายๆ นานเกิน 6 เดือนขึ้นไป ร่วมกับการขับถ่ายผิดปกติ ซึ่งสามารถแบ่งตามกลุ่มอาการได้ดังนี้

• กลุ่มอาการท้องเสีย
• กลุ่มอาการท้องผูก
• กลุ่มอาการท้องเสียสลับท้องผูก

ทั้งนี้ ผู้ป่วยต้องไม่มีอาการอันตราย เช่น ถ่ายอุจจาระมีมูกหรือเลือดปน น้ำหนักลด ซีด อาเจียน อุจจาระมีขนาดเล็กลงเรื่อยๆ มีอาการปวดเบ่งถ่ายอุจจาระไม่สุด
 

ผู้ที่มีอาการสงสัยว่าจะเป็นโรคลำไส้แปรปรวนควรปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้อง โดยแพทย์จะทำการวินิจฉัยด้วยการซักถามประวัติผู้ป่วยและอาการที่เกิดขึ้นโดยละเอียดร่วมกับการตรวจร่างกาย และอาจทำการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เช่น ตรวจเลือด ตรวจอุจจาระ หรือการตรวจพิเศษอื่นๆ ตามความเหมาะสม

เนื่องจากโรคลำไส้แปรปรวนยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่ชัดเจนของโรคได้ การรักษาจึงเป็นการรักษาตามอาการ เช่น การให้ยาระบาย ยาลดอาการปวดเกร็งโดยออกฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้ และยาแก้ท้องเสีย เป็นต้น แต่การรักษาด้วยวิธีนี้ไม่ใช่การกำจัดสาเหตุของโรคโดยตรง จึงอาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการเป็นๆ หายๆ ได้อีก

นอกเหนือจากการใช้ยาแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่เป็นส่วนสำคัญสำหรับการรักษาคือ ผู้ป่วยต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองในชีวิตประจำวันเพื่อทำให้อาการไม่กำเริบ ได้แก่

• ปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารให้ถูกต้อง เช่น รับประทานอาหารให้ตรงเวลา หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง รับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ไม่รับประทานอาหารจนอิ่มมากเกินไป เป็นต้น
• ดื่มน้ำมากๆ
• ลดภาวะเครียดหรือความกังวลต่างๆ
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ไม่กลั้นถ่ายอุจจาระ