“เวลาที่เราดูแลผู้ป่วยมะเร็ง จะรู้ว่าเมื่อเราต้องเจาะหาเส้นเลือดเพื่อให้ยาเคมีบำบัดนั้น จะค่อนข้างยากเพราะลักษณะของเส้นเลือดที่ตีบและเล็กซึ่งเป็นผลจากการที่ถูกให้ยาบ่อยตามโปรแกรมของการรักษา เราจึงร้องขอให้แพทย์ช่วยทำ Central Line เพื่อให้การให้ยากับผู้ป่วยนั้นง่ายและลดอากการเจ็บให้น้อยที่สุด” ความใส่ใจเล็กๆจาก คุณกรรณิกา บุญประชม Oncology Nurse Manager ประจำศูนย์ Horizon Regional Cancer Center โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
 
ในแต่ละวันของพยาบาลเฉพาะทางด้านโรคมะเร็งนั้น จะทำหน้าที่ให้ข้อมูลทุกอย่างแก่ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษามะเร็ง ทั้งเรื่องของการรักษา เรื่องของโรคที่ผู้ป่วยเผชิญอยู่ เรื่องของค่าใช้จ่าย รวมทั้งเรื่องการติดตามผลหลังการรักษา “เราทำหน้าที่ตามหลักการของทางโรงพยาบาลทุกอย่าง เพื่อให้ผู้ป่วยปลอดภัย และเกิดความสะดวกสบาย แต่สิ่งหนึ่งที่เราให้มากกว่าหลักปฏิบัตินั้น คือความเอาใจใส่ และอยากให้ในทุกช่วงของการรักษา เกิดความประทับใจระหว่างผู้ป่วยและพยาบาล เพราะยิ่งใกล้ชิด ยิ่งให้กำลังใจกันมากเท่าไหร่ ผลของการรักษาก็มักจะดีขึ้นมากตามอีกด้วย” คุณกรรณิกาเล่าถึงหน้าที่การทำงานเบื้องต้นของเธอ

การสังเกต สำคัญทั้งต่อผู้ป่วยและพยาบาล

“ผู้ป่วยที่ผ่านการรักษา และอยู่ในช่วงของการติดตามผล มักจะมีความกังวลใจ กลัวว่าจะไม่หายดี หรือมักจะทำอะไรไม่ถูก เราจึงต้องคอยสังเกตและให้คำปรึกษาที่ดีด้วย อย่างเช่นผู้ป่วยคลื่นไส้ อาเจียน  เราต้องสังเกตว่าผู้ป่วยได้ยาไปวันไหน เป็นยาอะไร เราจะได้รู้ว่าเกิดผลอะไรและทำการประเมิน ซึ่งอาจจะแจ้งไปทางแพทย์ หรือถ้าต้องการคำอธิบายเรื่องยาก็ต้องประสานไปทางเภสัชกร ในกรณีที่ผู้ป่วยทานอะไรไม่ค่อยได้ เมื่อเราสังเกตจากอาหารที่มักจะทานเหลือ ทานได้น้อย เราก็จะประสานไปทางนักโภชนาการบำบัด ช่วยจัดการในเรื่องการกิน ให้ผู้ป่วยมีสุขภาพที่ดี และมีกำลังใจที่จะอยู่ต่อไป”
 
การทำงานของพยาบาลเฉพาะทางด้านโรคมะเร็ง จึงต้องผสานงานจากหลายส่วน เพื่อนำสิ่งที่ดีที่สุด ส่งมอบให้กับผู้ป่วย “ในที่ประชุม เราจะนำเคสผู้ป่วยที่น่าสนใจ มาแชร์ประสบการณ์กัน เช่นเรื่องการให้กำลังใจ การรับมือกับสถานการณ์ที่น่าสนใจต่างๆ ทำให้พยาบาลในแผนกทุกคนมีแนวทางและเทคนิคการปฏิบัติต่อผู้ป่วยที่พร้อม” คุณกรรณิกายังเล่าต่อถึงเรื่องของทักษะพิเศษ นอกจากเรื่องการดูแลผู้ป่วย การให้ยาเคมีบำบัด การให้ผลิตภัณฑ์เลือด ทั้งเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดในผู้ป่วยที่ให้เคมีบำบัดที่อยู่ในสภาวะเม็ดเลือดต่ำ “ทักษะการแทงเส้นเลือด เพื่อให้ยานั้นถือเป็นสิ่งที่โดดเด่นมากของพยาบาลเฉพาะทางด้านโรคมะเร็ง ประจำศูนย์ Horizon Regional Cancer Center โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ เพราะด้วยลักษณะพิเศษของผู้ป่วยมะเร็ง ที่ต้องให้ยาเป็นประจำจนทำให้เส้นเลือดมีลักษณะตีบเล็ก จึงต้องใช้ทักษะพิเศษในการค้นหาเส้นเลือดเพื่อให้ยาอีกด้วย เช่นการรัดเพื่อให้เส้นเลือดปรากฏชัดขึ้น หรือการประคบอุ่นก็ช่วยได้มาก แต่หากเป็นเคสที่ยากจริงๆ ก็จะติดต่อให้ IV Team ของโรงพยาบาล ช่วยจัดการให้”

เพราะความเจ็บปวด จึงอยากช่วยลดและบรรเทาให้เบาและจางลง

“เรารู้สึกไม่สบายใจทุกครั้ง ที่เห็นผู้ป่วยต้องเจ็บจากการหาเส้น เพื่อเจาะให้ยาทุกครั้ง ซึ่งหากนานๆครั้งคงจะไม่เป็นไร แต่ผู้ป่วยมะเร็งต้องให้ยาเป็นระยะเวลานานๆติดต่อกัน ถ้าต้องเจาะให้ยาทุกครั้ง คงจะสร้างความเจ็บปวดให้กับผู้ป่วยไม่น้อย อีกทั้งหากยามีความเข้มข้นสูง ถ้าให้ยาแล้วออกนอกเส้นเลือด ก็อาจจะทำให้กล้ามเนื้อบริเวณนั้นตายได้ เราจึงต้องประเมินและร้องขอให้แพทย์ทำ Central Line ให้กับผู้ป่วยจะดีที่สุด”




การทำ Central Line นั้นคือการใส่สายสวนทางหลอดเลือดดำส่วนกลาง ( Central Venous Catheter: CVC ) เพื่อให้การให้ยาในแต่ละครั้งไม่จำเป็นต้องเจาะใหม่และเป็นการให้ยาได้ตรงจุด “เมื่อเราเจาะและฝังกระเปาะตรงผนังที่เจาะเอาไว้ ฝังใต้ผิวหนัง เวลาพยาบาลจะให้ยาก็แค่ใช้เข็มพิเศษแทงเข้าไปตรงกระเปาะนั้นเลย ผู้ป่วยก็จะไม่ต้องเจ็บทุกครั้งเวลาให้ยา ลดความกังวลใจของผู้ป่วยได้มาก ซึ่งจากความเชี่ยวชาญของเราทางด้านนี้ เราไม่เคยพบการอุดตันหรือเลื่อนหลุดเลย” คุณกรรณิกาเล่าอย่างภาคภูมิใจ
 

พลังใจเพื่อวันข้างหน้า
 

“ทุกสิ่งที่เราทำให้ผู้ป่วยในฐานะพยาบาลนั้น ล้วนมาจากใจ ซึ่งเราอยากจะบอกกับผู้ป่วยมะเร็งทุกคนว่า สิ่งใหม่ๆในการรักษานั้น เกิดขึ้นในทุกๆวัน เราจึงอยากสร้างกำลังใจที่ดี ให้ข้อมูลที่ทำให้เขาอุ่นใจ บริการเขาอย่างใกล้ชิดที่สุด เมื่อผู้ป่วยยิ้มได้ พลังบวกแห่งรอยยิ้มนั้นเองจะทำให้เราดูแลผู้ป่วยได้ดีและส่งต่อพลังบวกนั้นต่อไปให้ผู้ป่วยคนอื่นได้ ทั้งพลังกอด พลังจับมือ รวมทั้งพลังใจ” นั่นคือสิ่งที่ดีจากหัวใจในการทำงานของพยาบาลเฉพาะทางด้านโรคมะเร็ง ที่ศูนย์ Horizon Regional Cancer Center