เนื้องอกในเต้านมมีอยู่หลายชนิด แต่เนื้องอกในเต้านมชนิดปกติหรือ Fibroadenoma เป็นก้อนเนื้อในเต้านมที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้หญิง สามารถเกิดได้ในผู้หญิงทุกวัยแต่มักพบในผู้หญิงอายุน้อยวัยก่อนหมดประจำเดือน ก้อนเนื้องอกชนิดนี้มีลักษณะเรียบกลมหรือเป็นรูปไข่มีขอบเขตชัดเจน กลิ้งไปมาได้เมื่อสัมผัส ส่วนใหญ่พบเพียงก้อนเดียวแต่ในบางรายอาจพบได้หลายก้อน มักไม่ทำให้รู้สึกเจ็บ ก้อนเนื้องอกอาจโตขึ้นหรือหดตัวเล็กลงจนหายไปเองได้ เป็นภาวะที่เกิดขึ้นเอง ไม่มีสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนที่สูงขึ้นจากการตั้งครรภ์หรือการกินฮอร์โมนเสริมเป็นตัวกระตุ้นให้ก้อนเนื้องอกมีขนาดใหญ่ขึ้น ในขณะที่วัยหมดประจำเดือน (Menopause) มักทำให้ก้อนเนื้องอกมีขนาดเล็กลง


 
โดยทั่วไปเนื้องอกชนิดปกติ ไม่จำเป็นต้องทำการรักษาหากไม่มีข้อบ่งชี้ เพียงแค่ติดตามอาการทุก 6 เดือนหรือทุกปี เนื่องจากความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งมีน้อยกว่า 1% เท่านั้น

 

เนื้องอกในเต้านมชนิดปกติกับซีสต์ต่างกันอย่างไร

เนื้องอกในเต้านม หมายถึง ก้อนที่ภายในเป็นเนื้อหรือของแข็ง ในขณะที่ซีสต์หรือถุงน้ำในเต้านม คือ ก้อนที่มีของเหลวอยู่ภายใน แยกความแตกต่างได้โดยการทำอัลตร้าซาวด์หรือการใช้เข็มเล็กๆดูดออกมาเพื่อดูว่ามีน้ำอยู่ภายในก้อนเนื้อหรือไม่

 

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดมีอะไรบ้าง

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดมีอยู่ 4 ประการด้วยกันคือ

• หากติดตามอาการแล้วก้อนเนื้อมีขนาดโตขึ้น เนื่องจากมีปัจจัยบางอย่างไปกระตุ้น เช่น ฮอร์โมน การตั้งครรภ์ การให้นมบุตร การกินฮอร์โมนเสริม
• มีอาการเจ็บตรงก้อน จนมีผลกับการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น เจ็บเมื่อมีประจำเดือน
• ก้อนเนื้อมีขนาดใหญ่เกิน 3 เซนติเมตรขึ้นไปหรือเกิน 2 เซนติเมตรขึ้นไปในคนที่อายุไม่เกิน 30 ปี
• ความกังวลของตัวผู้ป่วยเอง บางคนไม่อยากเก็บก้อนเนื้อไว้หรือไม่อยากติดตามผลอยู่เรื่อยๆ

ดังนั้นหากผู้ป่วยมีเนื้องอกหลายก้อน อาจไม่จำเป็นต้องเอาออกทั้งหมดเพราะการผ่าตัดทำตามข้อบ่งชี้ 4 ประการข้างต้น

 

การผ่าตัดทำได้กี่วิธี

ในปัจจุบัน โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ให้บริการผ่าตัดก้อนเนื้องอกในเต้านมชนิดไม่ร้ายแรงอยู่ 2 วิธีด้วยกัน ดังนี้

• การผ่าตัดแบบปกติ โดยแพทย์จะผ่าตัดเอาเนื้องอกออกมาทั้งก้อนพร้อมกับเลาะเนื้อเยื่อปกติบางส่วนรอบๆ ดังนั้นหลังผ่าตัดผู้ป่วยอาจมีรอยแผลเป็นได้
• การรักษาด้วยความเย็นติดลบ (Cryoablation)  โดยใช้ความเย็นต่ำกว่าจุดเยือกแข็งทำให้เซลล์ก้อนเนื้องอกตายทั้งก้อนในทันที หลังจากนั้นร่างกายจะสลายหรือดูดซึมเซลล์ที่ตายออกไปเองภายในระยะเวลา 6 เดือน การรักษาด้วยความเย็นติดลบเป็นการรักษาที่ไม่ทำให้เนื้อเยื้อโดยรอบเสียหาย มีเพียงรอยเจาะเล็กๆเท่านั้น

อาการแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดมีอะไรบ้าง

• การติดเชื้อ ซึ่งมีโอกาสเกิดได้น้อยมาก เพราะเราใช้เทคนิคปราศจากเชื้อ (sterile technique) ในการผ่าตัด รวมถึงผู้ป่วยจะได้รับยาฆ่าเชื้อหลังการผ่าตัด
• อาการเจ็บปวด บางคนอาจมีอาการเจ็บปวดได้บ้าง หากเป็นการผ่าตัดปกติ แพทย์จะให้ยากลุ่ม NSAID เพื่อระงับอาการปวด แต่หากเป็นการรักษาด้วยความเย็นติดลบที่เจ็บน้อย สามารถบรรเทาอาการปวดได้ด้วยยาพาราเซตามอล
• ผิวหนังถูกความเย็นกัด (Frost bite) จากการรักษาด้วยความเย็นติดลบในกรณีที่ก้อนเนื้องอกอยู่ใกล้ผิวหนังมาก อย่างไรก็ตาม แพทย์มีวิธีป้องกันด้วยการใช้เทคนิคที่ทำให้ไม่เกิดภาวะความเย็นกัด ด้วยการฉีดน้ำเกลือ (saline) เพื่อเป็นผนังกั้นไม่ให้ก้อนน้ำแข็งโดนผิวหนัง

 
คลินิกเต้านม โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ให้บริการวินิจฉัยและรักษาก้อนเนื้องอกในเต้านมโดยแพทย์ผู้ชำนาญการเฉพาะทาง ทำงานเป็นทีมร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพอื่นๆที่มีความรู้และประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยโรคด้านเต้านมเป็นอย่างดี