ข้อควรระวัง

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์

1. กลุ่มยาที่ช่วยเพิ่มปริมาณกากอาหารในลำไส้ (Bulk forming laxatives)

สารประเภทใยอาหาร สามารถอุ้มน้ำและเพิ่มมวลให้อุจจาระ ทำให้อุจจาระนิ่มขึ้น
ยากลุ่มนี้ใช้ได้ผลดีกับผู้ที่ท้องผูกเล็กน้อย รวมถึงสตรีมีครรภ์

-  ต้องให้สารเหล่านี้พองตัวเต็มที่ในน้ำก่อนรับประทาน และควรดื่มน้ำตาม อย่างน้อย 1 แก้ว ไม่เช่นนั้นอาจเกิดการอุดตันในทางเดินอาหารได้
- ไม่เหมาะที่จะใช้ปริมาณมากในเด็กเล็ก
- ในผู้ที่ท้องผูกรุนแรงมักไม่ได้ผลและอาจทำให้เกิดอาการแน่นอึดอัดท้อง
- ไม่เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่หวังผลให้ถ่ายภายใน 24 ชั่วโมง เนื่องจากยาออกฤทธิ์ช้า (ประมาณ 1 ถึง 3 วัน)

Ispaghula husk     

2. กลุ่มยาที่เพิมปริมาณน้ำในลำไส้ (Osmotic and saline laxatives)

เพิ่มปริมาณน้ำในลำไส้ใหญ่และทำให้ลำไส้เกิดการบีบตัว

หากใช้ในปริมาณที่มากเกินไปอาจส่งผลต่อระดับอิเล็กโทรไลต์และปริมาณน้ำในร่างกายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่ไตทำงานบกพร่อง

Polyethylene glycol, Lactulose, Magnesium hydroxide, Sodium phosphate
 

3. กลุ่มยาที่กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ (Stimulant laxatives)

กระตุ้นให้ลำไส้บีบตัว โดยออกฤทธิ์ค่อนข้างแรงและเร็ว

อาจทำให้เกิดอาการปวดท้อง รวมถึงอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการทำงานของลำไส้หากใช้ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน

 Bisacodyl, Sennosides

4. กลุ่มยาระบายชนิดสวน (Enemas) และชนิดเหน็บ (Suppositories)

การสวนด้วยยาระบายจะทำให้ลำไส้ใหญ่ส่วนปลายโป่งพองเกิดการกระตุ้นลำไส้ ร่วมกับการทำให้อุจจาระอ่อนนุ่มลง จึงสามารถกระตุ้นให้ถ่ายได้
ออกฤทธิ์เร็วภายใน 15 ถึง 30 นาที จึงมักใช้ในรายที่หวังผลให้ถ่ายภายในระยะเวลาสั้นๆ

- ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงอาจเกิดจากการสวนไม่ถูกวิธี ทำให้น้ำยาที่ใช้สวนรั่วซึมเข้าไปในผนังลำไส้ใต้ชั้นเยื่อบุผิว และอาจทำให้เกิดแผลได้
- Bisacodyl ชนิดเหน็บ อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุลำไส้ หากใช้ในขนาดสูง จะทำให้เยื่อบุผิวลำไส้ถูกทำลายได้ จึงไม่แนะนำให้ใช้เป็นประจำ

 Glycerin suppository

5. ยาระบายกลุ่มอื่นๆ

 ใช้สำหรับรักษาอาการท้องผูกเรื้อรังในรายที่ใช้ยากลุ่มอื่นแล้วไม่ได้ผล

 Prucalopride, Lubiprostone