เด็กหญิง

• เริ่มมีหน้าอก
• เริ่มมีขนรักแร้และ/หรือขนที่อวัยวะเพศ
• สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
• เริ่มมีประจำเดือน
• เป็นสิว
• มีกลิ่นตัวแบบผู้ใหญ่

เด็กชาย

• มีอวัยวะเพศที่ใหญ่ขึ้น
• มีขนรักแร้และหรือขนที่อวัยวะเพศและหรือหนวดเครา
• เสียงเริ่มแตก
• เป็นสิว
• มีกลิ่นตัวแบบผู้ใหญ่
• สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว

รับมือกับภาวะหนุ่มสาวก่อนวัย

เบื้องต้น กุมารแพทย์จะซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างละเอียด แพทย์อาจเอกซ์เรย์ ดูอายุของกระดูก ตรวจเลือด ในบางรายอาจต้องตรวจอัลตราซาวด์รังไข่และตรวจคลื่นสมอง หรือ MRI เพื่อดูว่ามีเนื้องอกที่รังไข่หรือในสมองหรือไม่

หากตรวจแล้วไม่พบ แต่มีระดับฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองสูง การฉีดยาเพื่อยับยั้งการหลั่งของฮอร์โมนจะเป็นทางเลือกที่แพทย์ใช้ในการรักษา โดยต้องฉีดเป็นประจำทุกเดือนติดต่อกันจนกว่าอายุกระดูกจะเท่ากับอายุจริง เพื่อช่วยให้เด็กเข้าสู่วัยหนุ่มสาวตามเวลาอันเหมาะควร

แน่นอนว่าพอต้องรับการรักษาเป็นเรื่องธรรมดาที่พ่อแม่จะมีความกังวลว่าหากฉีดยาจะมีผลข้างเคียงเช่นไร การรักษาจะคุ้มค่ากับความเสี่ยงหรือไม่ คำตอบจากแพทย์ก็คือ ยาที่ใช้ในการรักษานี้มีความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูง โอกาสที่จะเกิดการแพ้มีน้อยมาก แต่เด็กไม่ควรได้รับยานี้ติดต่อกันนานเกินไป และควรหยุดก่อนอายุ 13-14 ปี เพราะอาจส่งผลต่อความแข็งแรงของกระดูกได้
 

อย่ารอให้ถึงวันนั้นของเดือน

การมีประจำเดือนไม่ได้ส่งผลใดๆ ต่อความสูง แต่การมีประจำเดือนเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าเด็กหญิงคนนั้นกำลังเติบโตเป็นสาวอย่างเต็มที่ จึงหมายรวมได้ว่า หลังจากเริ่มมีประจำเดือนครั้งแรกแล้ว ความสูงจะเพิ่มขึ้นช้าๆ และหยุดสูงใน 2-3ปี การฉีดยาเพื่อให้ประจำเดือนหยุดไปก่อน โดยหวังว่าเด็กจะสูงขึ้นก็ไม่ใช่วิธีแก้ปัญหาที่ถูกต้อง
 

จับเข่าคุย 

สำหรับพ่อแม่โดยเฉพาะคนไทยด้วยแล้ว การต้องพูดคุยกับลูกถึงการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพจากเด็กน้อยสู่วัยรุ่น อาจไม่ใช่เรื่องที่จะอธิบายให้ลูกฟังได้อย่างคล่องปากเท่าไหร่นัก

แต่พ่อกับแม่ควรเข้าไปพูดคุยกับลูกตั้งแต่ยังเล็ก เพื่อให้พวกเขามีความเข้าใจกับสภาพร่างกายที่ค่อยๆ เปลี่ยนไป ยิ่งเด็กอยู่ในวัยอยากรู้ช่างสงสัยชอบซักถามด้วยแล้ว นั่นยิ่งเป็นโอกาสดีให้พ่อแม่เปิดวงสนทนากับลูก โดยพ่อแม่ควรค่อยๆ ให้ข้อมูลเรื่องเหล่านี้ไปเรื่อยๆ อย่างตรงไปตรงมาและเปิดเผย 
 

เวลาที่ถูกต้อง

เมื่อลูกอายุ 8 ขวบ พวกเขาควรเข้าใจการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์และร่างกายของตัวเองที่สอดคล้องกับการเข้าสู่วัยรุ่น ซึ่งเป็นวัยที่เด็กผู้หญิงอาจต้องเริ่มสวมชุดชั้นใน ส่วนเด็กผู้ชายอาจมีเสียงที่เริ่มแตก นอกจากจะเข้าใจความเปลี่ยนแปลงของตัวเอง ลูกๆ ควรได้เรียนรู้และเข้าใจความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับเพศตรงข้ามด้วย