ต่อมลูกหมากโต โรคบั่นทอนคุณภาพชีวิต

โรคต่อมลูกหมากโต เป็นโรคที่ผู้ชายทุกคนอยากหลีกเลี่ยง แต่เลี่ยงไม่ค่อยได้เพราะต่อมลูกหมากจะค่อยๆโตขึ้นตามธรรมชาติ ดังนั้นโรคต่อมลูกหมากโตจึงเป็นโรคที่พบได้บ่อยในคนที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป

โรคต่อมลูกหมากโตเป็นอันตรายหรือไม่

โรคต่อมลูกหมากโตเป็นโรคที่ไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก เนื่องจากต่อมลูกหมากอยู่ล้อมรอบท่อปัสสาวะ เมื่อมีขนาดโตขึ้นจึงไปเบียดท่อปัสสาวะให้แคบลง ส่งผลให้เกิดความผิดปกติของการปัสสาวะ อย่างไรก็ตามหากปล่อยทิ้งไว้จนมีอาการเรื้อรัง  อาจทำให้การทำงานของไตเสื่อมลงได้

สังเกตได้อย่างไรว่าอาจเป็นโรคต่อมลูกหมากโต

ผู้ป่วยจะมีอาการรุนแรงของโรคแตกต่างกันและอาการมักจะแย่ลงหากไม่รักษา อาการไม่ได้ขึ้นอยู่กับขนาดของต่อมลูกหมาก ผู้ที่มีต่อมลูกหมากโตมากอาจมีอาการน้อยกว่าผู้ที่ต่อมลูกหมากโตน้อยกว่าก็เป็นได้
 

อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่

• ปัสสาวะนาน ปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะไม่พุ่ง ปัสสาวะไม่สุด ปัสสาวะเป็นหยดๆ
• ตื่นปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
• กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะเล็ด

 

อาการที่พบไม่บ่อย ได้แก่

• มีเลือดปนในปัสสาวะ
• ปัสสาวะไม่ออก
• ติดเชื้อในท่อทางเดินปัสสาวะ

 

ตรวจวินิจฉัยได้อย่างไร

• ซักประวัติโดยละเอียดและตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนัก (DRE: Digital Rectal Examination) เพื่อประเมินขนาดและความผิดปกติของต่อมลูกหมาก
• เจาะเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็ง (PSA: Prostatic-Specific Antigen) ระดับ PSA สูงบอกถึงความผิดปกติของต่อมลูกหมาก เช่น ต่อมลูกหมากโต ต่อมลูกหมากอักเสบและและมะเร็งต่อมลูกหมาก
• ตรวจอัลตร้าซาวด์ระบบทางเดินปัสสาวะ เพื่อประเมินขนาดและความผิดปกติของต่อมลูกหมาก
• ทดสอบอัตราการไหลของปัสสาวะและวัดปริมาณปัสสาวะที่ค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
• ตรวจความผิดปกติในปัสสาวะ

 

แนวทางในการรักษามีอย่างไรบ้าง

แนวทางในการรักษาต่อมลูกหมากไม่ได้ดูจากขนาดของต่อมลูกหมากแต่ดูจากอาการ ถึงแม้ต่อมลูกหมากมีขนาดโตมากแต่ผู้ป่วยไม่มีอาการใดๆก็ไม่จำเป็นต้องรับประทานยา

• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดื่มน้ำ หากยังมีอาการไม่มาก แพทย์จะแนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดื่มน้ำโดยลดปริมาณน้ำดื่มก่อนนอน ลดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• การรักษาด้วยยา ปัจจุบันมียาอยู่ 3 กลุ่มหลักๆ กลุ่มแรกคือยาที่ทำให้กล้ามเนื้อเรียบในต่อมลูกหมากคลายตัว ทำให้ปัสสาวะคล่องขึ้น กลุ่มที่สองคือยาลดขนาดต่อมลูกหมาก ซึ่งต้องใช้อย่างต่อเนื่องประมาณ 6 เดือนถึงจะเริ่มเห็นผล หากหยุดยาต่อมลูกหมากจะกลับมาโตได้อีก กลุ่มที่สาม เป็นสารสกัดจากซอร์ พัลเมตโต (Saw Palmetto berry) ช่วยลดอาการอักเสบ ทำให้ปัสสาวะคล่องขึ้น แต่ประสิทธิภาพในการลดอาการอาจไม่ดีเท่ากับยา
• การรักษาด้วยการผ่าตัด หากรับประทานยาแล้วอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการข้างเคียงจากยามากหรือยังมีอาการแทรกซ้อนที่ทางเดินปัสสาวะซ้ำๆ เช่น การอักเสบติดเชื้อ ปัสสาวะเหลือค้างในกระเพาะปัสสาวะเยอะมากหลังจากปัสสาวะสุดไปแล้ว ทำให้การทำงานของไตแย่ลงหรือมีเลือดออกปนในปัสสาวะ แพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีการผ่าตัดรักษาซึ่งมีหลายวิธีด้วยกัน เช่น
  • การผ่าตัดด้วยการส่องกล้อง ทำได้โดยการส่องกล้องเข้าไปในท่อปัสสาวะแล้วไปขูดเอาเนื้อเยื่อต่อมลูกหมากที่ไปขวางท่อปัสสาวะอยู่ออก
  • การผ่าตัดด้วยเลเซอร์ (HoLEP) เป็นการใช้เลเซอร์เลาะเนื้อเยื่อต่อมลูกหมากที่ขวางท่อทางเดินปัสสาวะออกทั้งหมด
  • การผ่าตัดต่อมลูกหมากด้วยเลเซอร์พีวีพี (Photoselective Vaporization of Prostate: PVP) เป็นวิธีการรักษาโดยการใช้เลเซอร์เพื่อตัดต่อมลูกหมาก โดยอาจตัดเพียงบางส่วนหรือทั้งหมด
  • การผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ในกรณีที่ต่อมลูกหมากมีขนาดใหญ่มากผิดปกติ
• การรักษาด้วยไอน้ำ เทคโนโลยีใหม่ในการรักษาต่อมลูกหมากโตด้วยการส่องกล้องเข้าไปในท่อปัสสาวะและฉีดไอน้ำเข้าไปในต่อมลูกหมากทำให้เซลล์ต่อมลูกหมากที่อุดตันท่อทางเดินปัสสาวะตาย หลังจากนั้นร่างกายจะกำจัดเซลล์ที่ตายออกไปตามธรรมชาติ ทำให้ท่อปัสสาวะกว้างขึ้น ปัสสาวะได้คล่องขึ้น เป็นวิธีที่สะดวก ง่ายและภาวะแทรกซ้อนน้อย

โรคต่อมลูกหมากโตถึงแม้จะป้องกันไม่ได้แต่รักษาได้หลากหลายวิธี ศูนย์ทางเดินปัสสาวะ บำรุงราษฎร์ประกอบด้วยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการเฉพาะทางด้านโรคทางเดินปัสสาวะและสาขาวิชาชีพที่มีความรู้ด้านการดูแลผู้ป่วยโรคทางเดินปัสสาวะที่พร้อมให้บริการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโตและโรคเกี่ยวกับต่อมลูกหมากอื่นๆ ไม่ว่าจะยากและซับซ้อนเพียงใด



ทำการนัดหมายแพทย์
นพ.จรัสพงศ์ ดิศรานันท์