ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous Thromboembolism: VTE) คือ ภาวะที่มีลิ่มเลือดก่อตัวขึ้น โดยมากจะเป็นที่หลอดเลือดดำลึกที่ขา (มักรู้จักในชื่อ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก) และลิ่มเลือดนั้นเคลื่อนที่ไปพร้อมกับการไหลเวียนของเลือดจนมาอุดกั้นที่ปอด (pulmonary embolism: PE)
ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก (Deep Vein Thrombosis: DVT) คือ ภาวะที่มีลิ่มเลือดก่อตัวที่หลอดเลือดดำส่วนลึกในร่างกายโดยอาจเกิดขึ้นที่ตำแหน่งเดียวหรือหลายตำแหน่ง จัดเป็นภาวะที่อันตรายเนื่องจากลิ่มเลือดที่อุดกั้นอาจหลุดไปตามกระแสเลือดและไปอุดตันบริเวณหลอดเลือดดำในปอด (pulmonary embolism: PE) ได้
ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism: PE) คือ ภาวะที่หลอดเลือดบริเวณปอดเกิดการอุดกั้น ส่วนใหญ่มักเกิดจากลิ่มเลือดที่อุดตันบริเวณหลอดเลือดขาหลุดไปอุดกั้นหลอดเลือดปอด
 

• เลือดไหวเวียนช้า โดยมากมักเกิดจากการไม่เคลื่อนไหวร่างกายเท่าที่ควร
• การจับตัวของเลือดในหลอดเลือด
• เส้นเลือดได้รับบาดเจ็บ
• ปัญหาการแข็งตัวของเลือด ซึ่งสามารถเกิดได้จากการใช้ยา อายุที่มากขึ้น หรือภาวะโรค
• มีการใส่สายสวนที่หลอดเลือด

อาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก

ปวดที่ขาหรือน่อง	บวมที่แขน ขา หรือข้อเท้า
หลอดเลือดแข็ง ปวดเมื่อกดลงไป	สีผิวที่ขาเปลี่ยนเป็นสีเขียวช้ำ
สีผิวที่ขาเป็นสีแดงหรือซีด	รู้สึกอุ่นร้อนบริเวณขาด้านที่เป็นเนื่องจากหลอดเลือดขยายตัว

 
อาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด

หายใจลำบาก	เจ็บหน้าอก
หัวใจเต้นเร็ว ไม่สม่ำเสมอ	ไอ
วิงเวียนศีรษะ

• การอัลตราซาวนด์หลอดเลือด (ultrasound venous Doppler)
• การตรวจปอดด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (computed tomography (CT) scan)

• การใช้ยาละลายลิ่มเลือดเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการจับตัวของลิ่มเลือดหรือเพื่อละลายลิ่มเลือด
• การผ่าตัดเพื่อนำลิ่มเลือดออกมาจากหลอดเลือด

 
ปัญหาอื่นที่อาจเกิดขึ้นได้จากภาวะนี้

ระบบการหายใจล้มเหลว	ภาวะพร่องออกซิเจนในเลือด
หัวใจหยุดเต้น	ความดันโลหิตต่ำ

• ไม่ควรนั่งนานเกินไป ลุกขึ้นเดินบ่อยๆ
• หลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจก่อให้เกิดการจับตัวของลิ่มเลือดหรือการไหลเวียนของเลือดที่ไม่ดี เช่น การสูบบุหรี่ ภาวะขาดน้ำ และการได้รับบาดเจ็บ
• สวมถุงน่องแบบรัดเพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
• รับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือดตามที่แพทย์แนะนำ

 
คำแนะนำสำหรับผู้ป่วยที่ต้องเดินทางด้วยเครื่องบินเป็นเวลานาน

• ดื่มน้ำมากๆ น้ำเป็นของเหลวที่ดีที่สุดในการป้องกันภาวะขาดน้ำ ซึ่งภาวะขาดน้ำสามารถก่อให้เกิดการจับตัวเป็นลิ่มเลือดได้ หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์เนื่องจากเป็นสาเหตุให้ร่างกายขับน้ำออกมามาก
• ระหว่างที่นั่งเป็นเวลานานๆ ให้ลุกขึ้นเดินทุก 1 ชั่วโมง
• ขยับขาขณะนั่ง ยืดสลับงอข้อเท้าทุก 15-30 นาที
• แพทย์อาจแนะนำให้สวมถุงน่องแบบรัด เพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณขาให้ดีขึ้นและป้องกันการเกิดลิ่มเลือด