ผู้ที่เป็นโรคอ้วนจะมีความเสี่ยงและความผิดปกติการเกิดโรคร่วมต่างๆ เท่าไหร่กัน หากเทียบกับคนน้ำหนักปกติทั่วไป

• ความดันโลหิตสูง เพิ่ม 2.9 เท่า
• โรคมะเร็ง เสียชีวิต 1.3 เท่าในเพศชาย และ 1.6 เท่าในเพศหญิง
• โรคนิ่วในถุงน้ำดีเพิ่ม 3-4 เท่า
• โรคตับอักเสบจากไขมันสะสม พบร้อยละ 90 ในคนที่มี BMI > 40 กก./ม.2
• โรคเบาหวาน เกิดโรค 2 เท่าในคนอ้วนเล็กน้อย 5 เท่าในคนอ้วนปานกลาง 10 เท่าในคนที่อ้วนมาก
• โรคถุงน้ำรังไข่ เพิ่ม 1-2 เท่า
• โรคหลอดเลือดสมองตีบ เพิ่ม 1.95 เท่า
• ภาวะเลือดออกในสมอง เพิ่ม 2.25 เท่า
• ภาวะหัวใจล้มเหลว เพิ่ม 2 เท่า
• โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ เพิ่ม 1.5 เท่า
• โรคข้อเข่าเสื่อม เพิ่ม 2.9 เท่า
• ทางเดินหายใจตีบและตันชั่วคราวขณะหลับ
• โรคกรดไหลย้อน
• โรคเก๊าท์

 
โรคอ้วนเป็นโรคที่มีการสะสมของไขมันตามอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายมากกว่าปกติ จนมีผลกระทบต่อสุขภาพ เป็นปัจจัยให้เกิดโรคเรื้อรังต่าง ๆ ที่อาจก่อให้เกิดความเจ็บป่วยจนถึงขั้นเสียชีวิตได้


โรคอ้วนที่มีผลกระทบต่อสุขภาพมีอยู่ 2 ชนิด คือ

1. โรคอ้วนทั้งตัว ชนิดนี้จะมีไขมันกระจายอยู่ทั้งร่างกายมากกว่าปกติ โดยมิได้จำกัดอยู่ที่ใดที่หนึ่งโดยเฉพาะ
2. โรคอ้วนลงพุง ชนิดนี้จะมีการสะสมของไขมันที่บริเวณช่องท้อง บรเวณช่องเอวมากกว่าปกติ ซึ่งเป็นการสะสมของไขมันในอวัยวะภายในช่องท้อง เช่น กระเพาะอาหาร ลำไส้ ตับ ไต และอวัยวะอื่นๆ  ซึ่งอาจมีปริมาณไขมันใต้ผิวหนังบริเวณหน้าท้องเพิ่มขึ้นด้วยจนทำให้เห็นหน้าท้องยื่นออกมาชัดเจน

1. ผู้ที่มี BMI ระหว่าง 23.0-24.9 กิโลกรัม/ตารางเมตร คือ ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน กลุ่มนี้เป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะพัฒนาให้เกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรคหลอดเลือดหัวใจ การปฏิบัติตัวเพื่อลดน้ำหนักที่เกิน คือ การควบคุมอาหารและออกกำลังกาย
2. ผู้ที่มี BMI > 25 กิโลกรัม/ตารางเมตร คือ ผู้ที่เป็นโรคอ้วน ร่วมกับการมีโรคเรื้อรังมากกว่า 2 โรค และมีเส้นรอบเอวมากกว่าปกติ กลุ่มนี้ควรเข้ารับการรักษาจากแพทย์ผู้ชำนาญการ ร่วมกับการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย

• ปัจจัยทางสรีรวิทยา

1. ปัจจัยจากความผิดปกติทางพันธุกรรม
2. การตั้งครรภ์
3. การหยุดสูบบุหรี่
4. โรคที่ส่งเสริมให้เกิดโรคอ้วน โรคทางระบบต่อมไร้ท่อ เช่น ภาวะที่มีไทรอยด์ฮอร์โมนน้อยกว่าปกติ โรคถุงน้ำรังไข่ กลุ่มอาการคุชชิ่ง เป็นต้น
5. การรับประทานยาบางชนิดที่มีผลต่อน้ำหนัก เช่น ยากันชัก ยาคุมกำเนิด ยาแก้อาการซึมเศร้า ฮอร์โมนสเตียรอยด์เป็นเวลานาน

 

• ปัจจัยทางพฤติกรรม

1. เกิดจากความไม่สมดุลระหว่างพลังงานที่ร่างกายได้รับจากการบริโภคและพลังงานที่ใช้ในกิจกรรมประจำวัน ทำให้เกิดไขมันสะสมมากขึ้นเรื่อยๆจนเป็นโรคอ้วน
2. โรคกินผิดปกติ

1. ดัชนีมวลกาย (Body mass index) ในผู้ใหญ่ที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป 

ดัชนีมวลกาย (BMI) = น้ำหนักตัว (กิโลกรัม)
                                  ส่วนสูง (เมตร)²
 
ตารางแสดงการวินิจฉัยโรคอ้วน และกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคร่วม**โดยการใช้ดัชนีมวลกายและเส้นรอบเอว
 

ภาวะ	ดัชนีมวล  กาย	ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเมื่อเส้นรอบเอวปกติ	ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเมื่อเส้นรอบเอวมากกว่าปกติ**
โรคผอม	< 18.5
ปกติ	18.5-22.9
น้ำหนักเกิน	23.0-24.9	เสี่ยงเพิ่มขึ้น	เสี่ยงสูง
โรคอ้วน 1	25.0-29.9	เสี่ยงสูง	เสี่ยงรุนแรง
โรคอ้วน 2	30.0-34.9	เสี่ยงรุนแรง	เสี่ยงรุนแรง
โรคอ้วน 3	>=35	เสี่ยงรุนแรงมาก	เสี่ยงรุนแรงมาก

**โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวานชนิดที่ 2
เส้นรอบเอว โดยวัดตรงระดับกึ่งกลางระหว่างขอบล่างของกระดูกซี่โครงซี่สุดท้ายและขอบบนของกระดูกเชิงกราน โรคอ้วนลงพุงเส้นรอบเอว > 90 เซนติเมตร ในเพศชาย และ > 80 เซนติเมตรในเพศหญิง
 

มีหลักฐานชัดเจนทางการแพทย์ว่าโรคอ้วนมีความสัมพันธ์

1. เพิ่มอัตราการตายและอัตราการเกิดโรคต่างๆ
2. มีหลักฐานเชิงประจักษณ์แน่ชัดว่าการลดน้ำหนักจะลดปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานและโรคหลอดเลือดหัวใจ
3. ช่วยลดการเกิดความดันโลหิตสูง และลดระดับความดันโลหิตที่สูงให้ลงสู่ภาวะปกติได้
4. ลดไขมันไตรกลีเซอไรด์ คอลเรลเตอรอล ไขมันเลว (LDL-Cholesterol) และเพิ่มไขมันดี (HDL-Cholesterol)
5. ลดระดับน้ำตาลที่เริ่มสูงขึ้นในผู้ที่ยังไม่เป็นเบาหวาน และลดระดับน้ำตาลและน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในผู้ที่เป็นเบาหวานทำให้สามารถคุมระดับน้ำตาลได้ดี